Μέλη της νεοσύστατης συλλογικότητας μιλούν στον «δ» για την ταυτότητα και τους στόχους της
Της Αφροδίτης Νανάκη
«Πατριαρχία είναι να είσαι 60 χρονών γυναίκα και να επιστρέφεις το βράδυ σπίτι σου κρατώντας σφιχτά τα κλειδιά στα χέρια σου, σαν φονικό όπλο, κοιτάζοντας διαρκώς δεξιά και αριστερά, καρδιοχτυπώντας μέχρι να κλείσεις την πόρτα πίσω σου». Η περιγραφή που έγινε από μέλος της Φυλικής Αταξίας στο περιθώριο της συζήτησης για την έμφυλη βία στο πρόσφατο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, ήρθε και ακούμπησε σε όλες όσες είμασταν παρούσες, από 18 έως… πολλών χρόνων γυναίκες. Γιατί πρόκειται για έναν γνώριμο και μόνιμο φόβο που τον κουβαλάς από τη στιγμή που αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου ως γυναίκα, μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Μέρες μετά, η δολοφονία της 22χρονης Μαχσά Αμινίαπό τους Ισλαμιστές του Ιράν -γιατί το χιτζάμπ της ήταν χαλαρά φορεμένο- ήρθε για να συντηρήσει το στοιχείο της επικαιρότητας στις γυναικοκτονίες και να ταρακουνήσει συθέμελα τις γυναίκες όπου γης. Τις γυναίκες που σε ολόκληρο τον κόσμο στήνουν κοινότητες αλληλεγγύης και υποστήριξης, ενάντια στο κλίμα της εποχής που καλλιεργεί τη μοναξιά, τον απομονωτισμό και την ατομικοποίηση.
Μια τέτοια κοινότητα έχει συσταθεί τους τελευταίους μήνες και στα Τρίκαλα με την ονομασία «Φυλική Αταξία» και περιλαμβάνει στους κόλπους της «γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και μη τοξικές αρρενωπότητες».
Τα μέλη της εξηγούν πως η ομάδα τους «προέκυψε ως κοινή ανάγκη, καθώς μοιραζόμαστε παρόμοιες ανησυχίες στο πλαίσιο της πατριαρχικής πραγματικότητας που εξακολουθεί να επηρεάζει τις ζωές και την ελευθερία μας. Δραστηριοποιούμαστε στην πόλη των Τρικάλων, με συλλογικό και αλληλέγγυο τρόπο, με σκοπό να συμβάλλουμε στο διάλογο που διεξάγεται για τα ζητήματα φύλου και να αντιπαρατεθούμε τοπικά (παρεμβαίνοντας έμπρακτα) στην πατριαρχία, τις διακρίσεις λόγω φύλου, την έμφυλη βία, την ομοφοβία και τον σεξισμό».
Μιλάμε σήμερα στον «δ» με δύο από τα μέλη της, την Φωτεινή και την Στέλλα, δεδομένου ότι η συλλογικότητα δεν διαθέτει διοικητικό συμβούλιο, αλλά οι αποφάσεις για τις δράσεις της, παίρνονται συλλογικά και ομόφωνα στις συνελεύσεις:
-Υπάρχει κάποια αφορμή, κάποιο περιστατικό, που σας έκανε να δηλώσετε δυναμικά παρούσες;
«Το έλλειμα φεμινιστικής συλλογικότητας στην πόλη ήταν εδώ και καιρό εμφανές. Το κίνημα #MeToo υπήρξε εμβληματικό για όλ@ς μας. Η αυξανόμενη ενδοοικογενειακή βία, οι γυναικοκτονίες και στην περιοχή μας, αλλά και η αίσθηση ότι αυτοργανωμένα, ανοιχτά και συλλογικά δεν θα μπορούσαμε να δράσουμε στις οργανώσεις ή συλλογικότητες που μπορεί να υπάρχουν στην πόλη μας, οδήγησαν στη δημιουργία της ομάδας μας».
Από την κινητοποίηση στα Τρίκαλα για τη γυναικοκτονία που σόκαρε το πανελλήνιο
-Ποιος είναι ο βασικός πυρήνας της Φυλικής Αταξίας; Έχω την αίσθηση πως η χρόνια κινηματική παρουσία της πλειονότητας των μελών και ο οραματισμός σας για κοινωνική αλλαγή σας οδήγησαν πολύ φυσικά στη σύσταση της συγκεκριμένης συλλογικότητας.
«Η Φυλική Αταξία αποτελείται από άτομα διαφόρων ηλικιών, με διαφορετικές αφετηρίες και διαφορετικά βιώματα, κάποια εξ αυτών υποκείμενα έμφυλης βίας. Η μεταξύ μας όσμωση έχει νομίζουμε εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Φυσικά δεν είμαστε “σύλλογος κυριών” και γνωρίζουμε καλά ότι η εξουσία επιχειρεί να ενσωματώσει το φεμινιστικό κίνημα και να το αποστερήσει από τα δυναμικά του χαρακτηριστικά.
Έχουμε όμως τη γνώμη ότι τα κινήματα των δικαιωμάτων σχετίζονται απολύτως με το όραμα για έναν κόσμο ισότητας, ειρήνης και δικαιοσύνης. Το φεμινιστικό κίνημα εκ των πραγμάτων στέκεται δίπλα στο αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα».
Πορεία συμπαράστασης στην Γεωργία Μπίκα
-Θέλω να σταθούμε στον διαθεματικό χαρακτήρα της Φυλικής Αταξίας, ο οποίος αφορά γενικότερα στο σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα: φέρνει δηλαδή στο στόχαστρό του όλων των ειδών των διακρίσεων.
«Τις συνέπειες της πατριαρχίας δεν τις υφίστανται μόνο οι γυναίκες, αλλά και τα άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Έμφυλη βία δέχονται οι γυναίκες, τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ακόμη και οι άνδρες που αντιστέκονται στις νόρμες της τοξικής αρρενωπότητας.
Η κακοποίηση, η σεξουαλική παρενόχληση, ο λεκτικός σεξισμός και επιπλέον η κοινωνική περιθωριοποίηση αφορούν και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Η ομο(τρανσ)φοβία στο σπίτι, στο σχολείο, στην εργασία και το δρόμο, η βία τελικά που ασκείται από τους “νταήδες” είναι κοινή.
Το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα δεν μπορεί παρά να είναι συμπεριληπτικό.
Επιδιώκουμε τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να αποκτήσουν ορατότητα στην πόλη μας, γι’ αυτό και η Φυλική Αταξία περιλαμβάνει γυναίκες, θηλυκότητες, ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και μη τοξικές αρρενωπότητες».
-Υπήρξαν άτομα που με ανακούφιση σας προσέγγισαν θεωρώντας πως μέσω της Φυλικής Αταξίας ίσως γίνουν περισσότερο ορατά στην τοπική μας κοινωνία;
«Η Φυλική Αταξία είναι μια πολύχρωμη συλλογικότητα που χωράει εργαζόμενες γυναίκες, μαθήτριες και μαθητές, φοιτητές και φοιτήτριες των ΤΕΦΑΑ, κάποια εξ αυτών ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Δεν είμαστε group therapy, αλλά συζητάμε βιωματικά. Δεν είμαστε περιβάλλον ακαδημαϊκό, αλλά προσπαθούμε να αναλύουμε. Δεν είμαστε πολιτιστικός σύλλογος, αλλά μας ενδιαφέρει η τέχνη. Δεν είμαστε πολιτική οργάνωση, αλλά ούτε απονευρωμένες απολίτικες ατομικότητες. Δεν είμαστε μηχανές, αλλά μηχανευόμαστε χρήσιμους ακτιβισμούς. Δεν είμαστε μια μεγάλη παρέα, αλλά θέλουμε να νιώθουμε όμορφα μεταξύ μας. Σε ένα ασφαλές περιβάλλον εμπιστοσύνης, αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης ενδυναμωνόμαστε και ανθίζουμε!»
-Στο πρόσφατο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, όπου είχατε εμφατική παρουσία, η Φυλική Αταξία περιστοιχιζόταν από πολλά νέα άτομα. Πως αντιλαμβάνονται οι νεαρότερες ηλικίες έννοιες όπως η πατριαρχία και οι έμφυλες διακρίσεις; Σε τι διαφέρει η παλαιότερη «φεμινιστική γενιά» από τη σημερινή;
«Όπως (ίσως) είναι αναμενόμενο τα νέα παιδιά της ομάδας μας είναι πιο τολμηρά, πιο ενθουσιώδη, πιο δημιουργικά και πιο εξωστρεφή. Ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το έμφυλο bullying στο σχολικό περιβάλλον. Τα μεγαλύτερα ηλικιακά άτομα κουβαλούν και τα εργασιακά τους προβλήματα που συχνά σχετίζονται με τη δραστηριότητα της ομάδας. Πάντως οι διαφορετικές απόψεις που βεβαίως υπάρχουν, δεν σχετίζονται με τις ηλικίες».
Από την συμμετοχή της στο τελευταίο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ
-Τι απαντάτε στον αντίλογο «δεν υπάρχουν γυναικεία δικαιώματα, αλλά ανθρώπινα, ότι δεν είμαστε εμείς κι εσείς, είμαστε μαζί»; Πως «προτάσσοντας τον φεμινισμό αποπροσανατολίζεται, υποτίθεται, από τον κύριο στόχο που είναι για άντρες και γυναίκες το σύστημα, οι πολιτικές λιτότητας, η περικοπή των εργασιακών δικαιωμάτων κλπ;
«Είναι η άποψη ενός τμήματος της αριστεράς στην Ελλάδα και όχι σε άλλες χώρες, όπου η αριστερά αναγνωρίζει την αυτονομία του φεμινιστικού κινήματος και των διεκδικήσεών του. Η πατριαρχία είναι μια μακρά, σταθερή και ειδεχθής σχέση εξουσίας με ευρύτατη κοινωνική διαστρωμάτωση. Ενδοοικογενειακή βία ασκούν δυστυχώς και οι προλετάριοι. Δεν θα περιμένουμε την πτώση του καπιταλισμού για να εκλείψει η πατριαρχία που επηρεάζει τις ζωές μας, ούτε για να ζήσουμε ορατά και ελεύθερα τη σεξουαλικότητά μας.
Από την άλλη γνωρίζουμε καλά ότι οι κοινωνικές και ταξικές διαφορές παίζουν το ρόλο τους και στο έμφυλο ζήτημα. Η ανεργία και η μαύρη εργασία πλήττει περισσότερο τις γυναίκες, η δυνατότητα εργασίας μειώνεται λόγω της μητρότητας, οι θέσεις εργασίας και οι μισθοί διαφέρουν σε γυναίκες και άνδρες. Το ζήτημα των αμβλώσεων που ανέσυραν πρόσφατα και στη χώρα μας οι σκοταδιστικοί κύκλοι της εκκλησίας είναι η περίπτωση όπου το έμφυλο και το ταξικό είναι σε πλήρη σύμπνοια. Οι παράνομες ή ημιπαράνομες εκτρώσεις θίγουν διεθνώς και ενέχουν κινδύνους για την υγεία και τη ζωή των φτωχότερων γυναικών».
-Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας για το επόμενο χρονικό διάστημα; Έχετε προγραμματίσει συγκεκριμένες δράσεις;
«Σχεδιάζουμε για το τέλος του Οκτώβρη μια ανοιχτή εκδήλωση-συζήτηση με ενδιαφέρον πάνελ για την ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και την ομοφοβία στην οικογένεια, στο σχολείο, στη δουλειά και το δρόμο. Επίσης συζητάμε την προβολή ενός ντοκιμαντέρ για την πρόσφατη ιστορία του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος, συζητώντας και με τη σκηνοθέτιδα. Παράλληλα προγραμματίζουμε προβολές ταινιών μυθοπλασίας και αναγνώσεις-συζητήσεις βιβλίων. Και ελπίζουμε η επικαιρότητα να μη μας φέρει στη θέση να ασχοληθούμε, να παρέμβουμε και να διαμαρτυρηθούμε για καινούργια περιστατικά έμφυλης βίας. Αλλά και πάλι θα είμαστε εδώ!»
*Η Φυλική Αταξία δημιουργήθηκε τον Μάιο 2022 και βρίσκεται κάθε δεύτερη Πέμπτη στον αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο Rossonero, Aμαλίας 18. Οι αποφάσεις για τις δράσεις της, παίρνονται συλλογικά και ομόφωνα στις συνελεύσεις.
Η επικοινωνία μαζί της: Email : [email protected]
Facebook : Φυλική Αταξία Φεμινιστική Ομάδα Τρικάλων
Instagram : Filiki_Ataksia
Επιθυμούμε :
- Να παρέμβουμε με κείμενα, κύκλους αυτομόρφωσης, δράσεις, κινητοποιήσεις, πολιτιστικά δρώμενα και κινηματογραφικές προβολές.
- Να αναδείξουμε και να στηλιτεύσουμε τις αδυναμίες της θεσμικής αντιμετώπισης της έμφυλης βίας.
- Να καταγγείλουμε τον σεξιστικό λόγο που εκφέρεται δημόσια.
- Να συνδράμουμε στην ενδυνάμωση των κακοποιημένων γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
- Να οργανώσουμε καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το έμφυλο ζήτημα και τις διακρίσεις.
- Να συνεργαστούμε με συλλογικότητες και ομάδες που έχουν ως πρόταγμα την αντίθεση σε κάθε μορφή ρατσισμού.
- Να σπάσουμε τη σιωπή !!!
Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΠΛΟ ΜΑΣ
*ΣΗΜ.: (κεντρική φωτογραφία):Η διαμαρτυρία για την αποφυλάκιση Λιγνάδη που έκανε το γύρο του διαδικτύου.
*ΣΗΜ.2: Πρώτη δημοσίευση της συνέντευξης έγινε στην Εφημερίδα “διάλογος” στις 26/9/2022.
