Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με αφορμή και την παρουσίαση του νέου βιβλίου το προσεχές Σάββατο 2 Οκτωβρίου στα Τρίκαλα
Ο κ. Γιώργος Πολυμενάκος γεννήθηκε στο Γύθειο το 1959.
Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στον Πειραιά και στο Πέραμα. Γράφει στίχους από το 1985. Τραγούδια του («Χειμωνιάτικα μπαρ», «Παραισθήσεις», «Σε δύσκολο Θεό πιστέψαμε», «Ο τόπος που μεγάλωσα», «Πίνω πίνω», «Άλλη μια φορά», «Αγάπη κατακόκκινη» και άλλα πολλά) έχουν μελοποιήσει και ερμηνεύσει διάφοροι Έλληνες καλλιτέχνες. Έχει δημιουργήσει μαζί με τον κ. Αλέξανδρο Ιωαννίδη το μουσικό ντοκιμαντέρ μυθοπλασίας «Το τελευταίο πέρασμα», που είναι συνδυασμός ποιητικού λόγου, μουσικής, στίχων και εικόνας. Σήμερα ζει στο Πέραμα και εργάζεται στην Αθήνα ως υπεύθυνος έργων Πληροφορικής. Είχα την χαρά να τον συναντήσω και να έχουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την σπουδαία πορεία του στην μουσική ενόψει και της παρουσίασης του βιβλίου του «Ιστορίες από την άλλη όχθη» μαζί με την προβολή του ποιητικού ντοκιμαντέρ του «Ο τόπος» το ερχόμενο Σάββατο 2 Οκτωβρίου στις 7.30 μ.μ. στο Μουσείο Τσιτσάνη.
Συνέντευξη στον συνεργάτη μας Χάρη Μαντέλλο
Ερ: Κύριε Πολυμενάκο πότε αρχίσατε να γράφετε στίχους και ποια πνευματική διαδικασία χρειάζεται για τη δημιουργία τους;
Απ: Ξεκίνησα να προσπαθώ να γράψω ποίηση από πολύ μικρός, στα δεκαεφτά μου χρόνια. Στίχους άρχισα να γράφω όταν ήμουν περίπου είκοσι ετών, μετά από προτροπή φίλων μου μουσικών που έκαναν τότε τις πρώτες τους απόπειρες στη δημιουργία τραγουδιών. Είχαν διαβάσει τα πρωτόλεια ποιήματά μου και πίστευαν ότι θα μπορούσα σχετικά εύκολα να γράψω και στίχους για τραγούδια. Το δοκίμασα και η συνέχεια απέδειξε ότι είχαν δίκιο.
Όσον αφορά την πνευματική διαδικασία που χρειάζεται για την δημιουργία στίχων, θα μπορούσα να τη χωρίσω σε τρία στάδια:
Πρώτον, η απαραίτητη, στιγμιαία (και πολλές φορές αιφνίδια) έμπνευση, σχετικά το πως θα αρχίζει το τραγούδι – μία μεμονωμένη φράση ή μια εικόνα.
Δεύτερον, τη δημιουργία του πρώτου κουπλέ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό αυτό το στάδιο, γιατί αν δεν ολοκληρωθεί δεν υπάρχει τραγούδι. Μου έχει συμβεί πολλές φορές μετά την πρώτη φράση να μην υπάρξει συνέχεια και να πετάξω το χαρτί (ή, σε πιο πρόσφατα χρόνια, το αρχείο του υπολογιστή) στο καλάθι των αχρήστων.
Τρίτον, η δημιουργία του ρεφρέν. Αυτή είναι η καίρια στιγμή για την ολοκλήρωση του τραγουδιού. Πρέπει να περιέχει οπωσδήποτε μια πολύ δυνατή φράση (μια φράση killer όπως την λέει ο γιος μου). Το δεύτερο κουπλέ, για μένα τουλάχιστον, είναι σχετικά εύκολο να γραφτεί. Το γράφω, σχεδόν πάντοτε, στο τέλος.
Ερ: Σας βοήθησε κάποιος στα πρώτα σας στιχουργικά βήματα;
Απ: Σχετικά νωρίς άρχισα να έχω αμφιβολίες για το κατά πόσον αυτά που γράφω αξίζουν πραγματικά, αν μπορούν να σταθούν δίπλα σε στίχους φτασμένων δημιουργών. Πήρα λοιπόν την απόφαση να λύσω αυτή μου την απορία παίρνοντας το ρίσκο να ζητήσω τη γνώμη ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες στιχουργούς εκείνη την εποχή, του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Τον επισκέφθηκα στο γραφείο του στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ και με εξαιρετικό θράσος του ζήτησα να διαβάσει μερικά γραπτά μου. Δέχτηκε χαμογελώντας (ελάχιστοι επώνυμοι το κάνουν αυτό) και μου είπε να επιστρέψω σε λίγο για να μου πει τη γνώμη του. Ήπια έναν καφέ εκεί κοντά και όταν επέστρεψα, προς μεγάλη μου έκπληξη, επαίνεσε τα γραπτά μου σε σημείο να μου πει, δείχνοντας ένα από τραγούδια μου, «Αυτό θα ήθελα να το έχω γράψει εγώ». Μάλλον υπερέβαλε για να μου τονώσει το ηθικό. Σε αυτόν τον άνθρωπο, που δεν τον ξαναείδα ποτέ από τότε, χρωστάω επί της ουσίας την μετέπειτα πορεία μου στο ελληνικό τραγούδι.
Ερ: Το ποιος καλλιτέχνης θα τραγουδήσει στίχους σας είναι δική σας επιλογή θεωρώντας ότι ταιριάζουν σε συγκεκριμένες φωνές ή είναι κάτι το οποίο συναποφασίζετε με τους συνθέτες και ίσως και με τους δισκογραφικούς παραγωγούς;
Απ: Δεν επιλέγω εγώ. Οι συνθέτες επιλέγουν να απευθυνθούν σε μένα ζητώντας στίχους, Συνήθως, ιδιαίτερα αν είναι φίλοι μου, ανταποκρίνομαι.
Ερ: Πώς αισθάνεστε όταν κάποιο τραγούδι με στίχους σας γίνεται επιτυχία;
Απ: Δεν θα το κρύψω. Αισθάνομαι ιδιαίτερα υπερήφανος. Νιώθω σαν να ψήλωσα ξαφνικά αρκετά εκατοστά (γελάει).
Ερ: Υπάρχει κάποιο τραγούδι σας που μπορεί να μην είχε επιτυχία αλλά εσείς το αγαπήσατε και θεωρείτε ότι θα έπρεπε να είχε καλύτερη τύχη;
Απ: Αρκετές φορές έχει συμβεί αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το τραγούδι «Ο Μαγικός Καθρέφτης», του Πέτρου Συνοδινού, που θεωρώ ότι είναι από τα ωραιότερα που έχω γράψει ποτέ. Μπορείτε αν θέλετε να το αναζητήσετε στο youtube.
Ερ: Ζήσατε από κοντά την ελληνική ροκ σκηνή της δεκαετίας του ’80 αρχής γενομένης από τους Εναλλάξ και τον δίσκο «Κόντρα» το 1986. Στο ομώνυμο τραγούδι γράφατε «Αγάπη μου το ροκ δεν είναι πια τρόπος ζωής. Το ροκ είναι το πείσμα σου το θάνατο να φτύνεις/είναι κραυγή που ισορροπεί στην άκρη της σιωπής». Αναπτύξτε μας λίγο την σκέψη σας με βάση αυτόν τον στίχο για το τι μπορεί να είναι ροκ στις μέρες μας σαν άποψη, βίωμα αλλά και μουσική.
Απ: Εκείνη την εποχή, και μέχρι και σήμερα, το ροκ, ως είδος μουσικής, είχε πάψει να εμπεριέχει κάτι το (κοινωνικά) επαναστατικό. Το ροκ όμως ως εσωτερική αίσθηση αντίστασης σε κάθε τι που μας αλλοτριώνει και επιχειρεί να μας ισοπεδώσει στην διάρκεια του βίου μας, ηχεί μέσα μας σαν μια σιωπηλή αλλά ταυτόχρονα εκκωφαντική κραυγή.
Ερ: Σταθμός στην στιχουργική σας πορεία ήταν η συνεργασία σας με τους Εκείνος και Εκείνος. Μιλήστε μας γι΄ αυτή την πολύ επιτυχημένη σύμπραξη με το δημοφιλές ντουέτο των κυρίων Νίκου Καλλίνη και Κώστα Λογοθετίδη.
Απ: Με τον Νίκο είμαστε φίλοι από τα πρώτα μας εφηβικά χρόνια. Στο γυμνάσιο καθόμασταν στο ίδιο θρανίο και τον άκουγα να παίζει συνεχώς κιθαριστικά σόλα με το στόμα γιατί τότε δεν είχε ακόμα ηλεκτρική κιθάρα. Με τον Κώστα γνωρίστηκα αργότερα μέσω του Νίκου. Μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες μας έχουν γραφτεί σε ένα μικρό δωματιάκι που είχε ο Κώστας στην ταράτσα του πατρικού του σπιτιού, στο Πέραμα.
Ερ: Η πειραματική μουσική ταινία σας «Το τελευταίο πέρασμα» πώς προέκυψε;
Απ: “Το Τελευταίο Πέρασμα” είναι μια φιλόδοξη απόπειρα συνδυασμού ποιητικού λόγου, μουσικής, στίχων και εικόνας.
Οι στίχοι των τραγουδιών και οι ενδιάμεσες στα τραγούδια αφηγήσεις υπηρετούν το κινηματογραφικό σενάριο.
Τα γυρίσματα (τα οποία κράτησαν αρκετά χρόνια) έγιναν κατά κύριο λόγο στο λιμάνι του Περάματος, κοντά στον Πειραιά.
Οι εικόνες εγκατάλειψης και παρακμής που κυριαρχούν στην επισκευαστική ζώνη των πλοίων που κάποτε ανθούσε
σε αυτή την πόλη, χρησιμοποιήθηκαν για να εξυπηρετήσουν την μυθοπλαστική πλευρά της ταινίας αλλά και για να αποτελέσουν τα πλάνα ενός διαφορετικού ντοκιμαντέρ.
Η κυκλοφορία του έργου έγινε από την FMRecords σε διπλή έκδοση:CD με τα τραγούδια της ταινίας και DVD με την ταινία.
Ερμηνευτές των τραγουδιών είναι ο Νίκος Καλλίνης, ο Πέτρος Συνοδινός, η Σαββέρια Μαργιολά και ο Παύλος Συνοδινός.
Ερ: Αφήσαμε για το τέλος την συγγραφική σας δραστηριότητα για την οποία κάναμε εκτενέστερη αναφορά σε προηγούμενο δημοσίευμα στην εφημερίδα μας. Πείτε μας αν θέλετε ξανά λίγα λόγια γι΄ αυτό το νέο πεδίο της καλλιτεχνικής σας δραστηριότητας.
Απ: Ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019 με την κυκλοφορία, από τις εκδόσεις ΑΠΟΠΕΙΡΑ, μιας συλλογής αυτοβιογραφικών κατά βάση διηγημάτων με τίτλο «Ιστορίες από την άλλη όχθη». Η απρόσμενη αποδοχή του βιβλίου (μην ξεχνάμε ότι είναι η πρώτη μου προσπάθεια σε πεζό λόγο) με βοήθησε να επιχειρήσω την συγγραφή του πρώτου μου μυθιστορήματος που έχει τίτλο «Σημείο Εξόδου Ένα», το οποίο έχει ολοκληρωθεί. Κυκλοφόρησε ήδη στην Αγγλική γλώσσα με τίτλο «ExitPointOne» και αμέσως μετά, μέσα στον Οκτώβριο, στα Ελληνικά από τις εκδόσεις ΑΠΟΠΕΙΡΑ.
Αυτή τη στιγμή γράφω το δεύτερο μυθιστόρημά μου το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης.
