“Η πλατεία ήταν γεμάτη, με το νόημα που είχε κάτι από τις φωτιές…
η πλατεία είναι γεμάτη, και από το πρόσωπό σου κάτι έχει σωθεί…”
(στη συγκέντρωση της ΕΦΕΕ, του Δ. Σαββόπουλου)
Κάποιοι συνέκριναν τις πλατείες των ημερών, με τις αντιδράσεις για τον περιορισμό του νυκτερινού ωραρίου, επί Παπαθεμελή. Έτεροι με αυτές, προ δεκαετίας των Αγανακτισμένων.
Κοντόθωρες ή υστερόβουλες προσεγγίσεις. Όσο και αν τα πράγματα δεν είναι όμοια, οι γεμάτες πλατείες του Απρίλη του 2021 σε Αθήνα και άλλες πόλεις, έχουν συναφείς κοινωνικοπολιτικές αναλογίες με τα γεγονότα του Γαλλικού Μάη του 1968.
Ασφαλώς απουσιάζουν «τα παιδιά του Γκοντάρ και της Κόκα-Κόλα» – το δεύτερο δεν είναι σίγουρο. Δεν πρωταγωνιστεί «η έφοδος στον ουρανό», λείπουν τα συνθήματα, η ευρεία πολιτική ζύμωση του Μάη που συγκλόνισε τον κόσμο.
Αναμφίβολα οι νεολαίοι και οι «ημιπιτσιρικάδες» συμπεριφέρονται άστοχα, έχουν μικρότερη εγκύκλια γνώση, ίσως όχι όμως και επίγνωση. Λιγότερες ιδέες και προτάγματα από τις παλιότερες.
Στις πλατείες συναθροίστηκαν εν γένει αντιπολιτικά, παρορμητικά, αποϊδεολογικοποιημένα. Από αντίδραση, χωρίς πρόταση – ούτε καν ουτοπική.
Διαδραμάτισε ρόλο, η αίσθηση της μη τρωτότητάς τους από την πανδημία, η πολλαπλασιασμένη κόπωση, η διάθεση του εφήμερου «χαβαλέ-ολέ».
Στις αντιφατικές πλατείες όμως, υπήρξε διάχυτος, πασίδηλος ο θυμός. Που μεταβολίστηκε σε αντισυστημισμό.
Στα «Απριλιανά» – κυρίως στη χώρα μας – φτάσαμε ελέω απαξίωσης-αποδόμησης των προηγούμενων γενεών. Που με τον φαταουλισμό και το ανύπαρκτο ηθικό πλεονέκτημά της, οδήγησαν παιδιά και εγγόνια σε απόγνωση. Σε φαινόμενα κοινωνικού αυτοματισμού, αυτό-ετερό χειριασμού.
Οδηγηθήκαμε εξαιτίας μίας ευρείας, πολύπτυχης πολιτικο-ηθικο-πρακτικής κρίσης και της έλλειψης εμπιστοσύνης προς το κράτος, την πολιτεία, τους θεσμούς, τα θεσμικά αντίβαρα.
Δεν αμφισβητούνται από τους νέους μόνο τα κόμματα – κυβερνητικά και αντιπολιτευτικά. Αλλά και ο συνδικαλισμός για την ενδημική του γραφειοκρατία, η εκκλησία για την προβολή ισχύος που τη διαπνέει, οι δίαυλοι πληροφόρησης για την κοπτοραπτική και τη μονομέρεια που τους χαρακτηρίζουν.
Σε αδρές γραμμές, οι νεώτεροι κινητοποιήθηκαν – μερικευμένα όντως, ατελέσφορα – ενάντια σε αυτά που ο Αλτουσέρ αποκαλούσε «ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους».
Στην κατεύθυνση αυτή, όσο και αν ο Απρίλης του 2021 δεν αποτελεί συνέχεια του Μάη του 1968 – μοιάζει με ρέπλικα αλλά και με καρικατούρα – ο βαθύς, πλέριος αντισυστημισμός του, δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Η απόρριψη του υφιστάμενου τοπίου από τους νέους είναι δομική. Σε βαθμό που δεν αποκλείεται, σε ευθετότερο χρόνο να αναζητηθεί «η παραλία που βρίσκεται κάτω από τα πεζοδρόμια…» (προσαρμοσμένο σύνθημα του Γαλλικού Μάη).
