- Ο εκ των κορυφαίων ελλήνων μουσικοσυνθετών μας «αποκαλύπτει» πως έδωσε τα «Συναξάρια» στον Δημήτρη Μητροπάνο ενώ δηλώνει πως «ευτυχώς το Μάθημα Σολφέζ δεν ήλθε τελικά πρώτο στη Γιουροβίζιον, όπως προεξοφλούσε ολόκληρη η Ευρώπη»
- « Ο χαρισματικός καλλιτέχνης δεν πρέπει να λέει ναι σε όλα, να μην γίνεται μαϊντανός»
- Οφείλω πολλά στην καλλιέργεια του ταλέντου μου, στον πατέρα μου…
Ο κ. Γιώργος Χατζηνάσιος είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο της Ελληνικής μουσικής. Τα ορχηστρικά έργα του και τα πολυάριθμα αγαπημένα τραγούδια που έχει υπογράψει είναι πάντα ανθεκτικά στο χρόνο, γεννούν όμορφα συναισθήματα και παρουσιάζουν την ευρύτητα της μουσικής του παιδείας και γι΄ αυτό θεωρείται απολύτως δικαιολογημένα από κοινό και κριτικούς ως ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες. Ευγενέστατος και ως άνθρωπος, χωρίς έπαρση, με σπάνιο ήθος και αισθητική καλλιέργεια, με υποδέχτηκε στο studio του όπου κάναμε μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα για την εξαιρετική μουσική διαδρομή του.
Συνέντευξη στον συνεργάτη μας Χάρη Μαντέλλο
Ερ: Κύριε Χατζηνάσιο υπήρξαν άνθρωποι που σας βοήθησαν στην αρχή της καριέρας και ποιους συνθέτες είχατε ως πρότυπα γνωρίζοντας βέβαια και την ιδιαίτερη κλίση σας προς την τζαζ;
Απ: Αρχικά πρέπει να πω ότι η βοήθεια προέρχεται στην αρχή της καριέρας κάποιου από τα πρότυπα που δημιουργεί στο μυαλό του προκειμένου να φτάσει την αξία αυτών που έχει ως πρότυπα. Επομένως και οι στόχοι είναι διαφορετικοί δηλ. ένας που αγαπάει την παραδοσιακή μουσική δεν μπορεί να έχει πρότυπα που ανήκουν σε άλλον μουσικό χώρο όπως επίσης κάποιος που έχει λαϊκά ακούσματα θα έχει πρότυπα που ξεκινάνε από παλιότερους λαϊκούς συνθέτες ή μουσικούς.
Εγώ επειδή είχα το προνόμιο να έχω πατέρα που ήταν μουσικός και μάλιστα από τους καλύτερους σαξοφωνίστες που έβγαλε ποτέ ο τόπος μας με καθοδήγησε να μπω στο ωδείο μαθαίνοντας κλασική μουσική. Παράλληλα με δίδασκε ο ίδιος τζαζ μέσω και βιβλίων, περιοδικών και δίσκων που έπαιρνε με αλληλογραφία από την Αμερική και επομένως τα πρότυπά μου αρχίσανε από τότε και αφορούσαν την κλασική μουσική και την τζαζ που θεωρείτο τότε αιρετική για τους καθηγητές των ωδείων. Τέτοιου είδους καλλιτέχνες με οδήγησαν στο να ταυτίσω τον εαυτό μου με μια προοδευτική μουσική. Τα επιμέρους βοηθήματα που είχα αφορούσαν αργότερα την παραγωγή δίσκων διότι όταν στην αρχή της καριέρας μου για να βγάζω το μεροκάματο ήμουνα εκτελεστής τραγουδιών σε ηχογραφήσεις άλλων συνθετών. Τους βοηθούσα σε κάποιες εισαγωγές ή φινάλε, κάτι που είδε ο παραγωγός Σπύρος Ράλλης και θεωρώντας ότι με εκμεταλλεύονται μου είπε «βρε Γιώργο μην το κάνεις αυτό το πράγμα. Γιατί να διορθώνεις τα κομμάτια των άλλων και δεν κάθεσαι να γράψεις εσύ;».
Αυτός ήταν που μου άνοιξε τον δρόμο γιατί αυτό το χάρισμα να γράφω τραγούδια δεν το ήξερα μέχρι τότε. Τα βοηθήματα λοιπόν δεν είναι πάντα αυτά που έρχονται απ΄ έξω αλλά είναι και αυτά που εσύ αισθάνεσαι ότι μπορείς να κάνεις και να έχεις και το μεράκι να κάνεις. Δεν μπορώ επίσης να συμβουλεύσω κάποιους νέους μουσικούς να κάνουν τα ίδια πράγματα που κάναμε τότε εμείς διότι τώρα η τεχνολογία τους παρέχει πάρα πολλά βοηθήματα και μπορούν να κάνουν σπουδαία πράγματα.
Ερ: Πέρα από το ταλέντο τι πιστεύετε ότι εξελίσσει έναν δημιουργό και μάλιστα όταν στην περίπτωσή σας έχετε καταπιαστεί με διάφορα είδη μουσικής (λαϊκό, τζαζ, ροκ, ακόμα και κλασική μουσική);
Απ: Θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης που έχει ένα χάρισμα δεν πρέπει να λέει σε όλα ναι και να μην γίνεται, κατά το κοινώς λεγόμενο, μαϊντανός. Αυτό βέβαια δεν μπορεί να σου το πει κάποιος τρίτος, πρέπει μόνος σου να καταλαβαίνεις πότε πρέπει να πεις και όχι σε συνεργασίες που δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που θες να εκφράσεις. Από την άλλη από κάπου πρέπει και να αρχίσεις και ίσως κάνεις κάποιες υποχωρήσεις αλλά όταν αργότερα δείξεις την αξία σου και οι άλλοι πιστέψουν σε σένα τότε μπορείς να κάνεις και πιο αυστηρές επιλογές.
Ερ: Εσείς είστε από τους παραγωγικότερους και δημοφιλέστερους συνθέτες. Τι συναισθήματα έχετε όταν ολοκληρώνετε ένα έργο σας και κατόπιν βλέπετε ότι συναντά και την μεγάλη αποδοχή του κοινού;
Απ: Δεν νομίζω ότι μπορεί κάποιος από την αρχή να ξέρει αν αυτό που γράφει θα γίνει ή όχι επιτυχία, το κοινό θα το κρίνει, γιατί υπάρχουν και παράγοντες π.χ. σε έναν δίσκο ή ένα τραγούδι που δεν ξεκινούν από σένα όπως η μουσική να είναι πολύ καλή αλλά ο στίχος να μην αφορά κανέναν ή μια ερμηνεία ενός τραγουδιστή να μην αγγίξει τον ακροατή. Υπάρχουν κάποια πράγματα στα οποία εμείς οι συνθέτες πιστεύουμε και συνήθως οι μουσικοί που έχουνε σπουδάσει είναι πιο ανήσυχοι στις επιλογές τους που δεν είναι πάντα εύκολες για το κοινό γιατί οι ταλαντούχοι καλλιτέχνες ρέπουν περισσότερο προς την δυσκολία, ίσως και για λόγους ανταγωνιστικούς μεταξύ των συνθετών θεωρώντας ότι με κάτι δύσκολο για τους ακροατές αλλά πρωτοποριακό κερδίζουν μια εντύπωση παραπάνω στον κύκλο τους. Με χαροποιεί πάντως ότι πολλοί νέοι μουσικοί κάθονται και ψάχνουν τις αρμονίες που βάζω στα τραγούδια μου και ενδιαφέρονται για την σκέψη που με καθοδήγησε στο να εναρμονίσω μια μελωδία μου.
Ερ: Πώς κρίνετε την μουσική μας παιδεία; Υπάρχει χώρος στα σχολεία για να αναπτύξει ένα παιδί το ενδιαφέρον του για την μουσική;
Απ: Ναι, υπάρχει. Ακόμα και στα δικά μου μαθητικά χρόνια υπήρχε μάθημα μουσικής άσχετα αν κάποιοι συμμαθητές μου το θεωρούσαν ώρα για χαβαλέ. Ίσως έφταιγε και το ότι οι καθηγητές αντί να παρουσιάσουν π.χ. τους μεγάλους της κλασικής μουσικής ή πώς γράφτηκε μια όπερα ή τις υψηλές φωνητικές ικανότητες των λυρικών καλλιτεχνών έβαζαν κάποια ελαφρά, σχεδόν παιδικά, τραγουδάκια με συνέπεια κάποιοι και μέχρι ενός σημείου δικαιολογημένα να μην παίρνουν σοβαρά το μάθημα. Ευτυχώς τώρα υπάρχουν και τα μουσικά σχολεία όπου θεωρώ ότι γίνεται σοβαρή δουλειά.
Ερ: Ίσως είναι δύσκολο από τις πολυάριθμες δουλειές και συνεργασίες σας να ξεχωρίσετε κάποιες, αλλά για ποιες από αυτές θα λέγατε ότι είστε ιδιαίτερα υπερήφανος;
Απ: Από τις συνεργασίες μου με τραγουδιστές δεν θα ήθελα να ξεχωρίσω κάποιον καλλιτέχνη από κάποιον άλλο. Όσον αφορά πάντως το ελαφρό μέρος της μουσικής μου πορείας είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος για τα ορχηστρικά που έχω γράψει και ειδικά για τους δίσκους «Μουσικός Κόσμος 1 και 2» -που έγιναν και μπεστ σέλερ τότε γιατί ήμουν από τους πρώτους που έβγαλαν ορχηστρικά- όπου παρουσίασα με νέα ενορχήστρωση τις μελωδίες που είχα γράψει για κάποια τραγούδια. Αυτοί οι δίσκοι που δεν έχουν λόγια και είναι μόνο μουσική είναι αυτοί που με εκφράζουν πάρα πολύ γιατί δείχνουν και την ενορχηστρωτική μου σκέψη.
Πως γράφηκαν τα «Συναξάρια» με τον Δημήτρη Μητροπάνο
Ερ: Θα ήθελα πάντως να σταθούμε στην συνεργασία σας με τον Δημήτρη Μητροπάνο στα περίφημα «Συναξάρια» του 1981. Πώς προέκυψε και τι θυμάστε από αυτόν τον μεγάλο Τρικαλινό ερμηνευτή;
Απ: Ήταν περιπετειώδης η ιστορία αυτή. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν τα λένε αυτά αλλά επειδή είναι ιστορικά γεγονότα και τα οποία δεν θα μπορούσα να αποφύγω αν π.χ. γραφόταν η βιογραφία μου, θα σου πω κάποια πράγματα. Δεν ήταν δική μου επιθυμία η συνεργασία παρά το ότι είχε κάνει νωρίτερα τον «Άγιο Φεβρουάριο». Αργότερα έκανε κάποια τραγούδια που δεν ήταν στο δικό μου στυλ και όταν ο Βίκος Αντύπας, ο διευθυντής της Polygram, μου είπε να κάνω δίσκο μαζί του για να τον βγάλουμε από τα εύκολα σουξέ της εποχής και να τον γυρίσουμε στο στυλ του δίσκου με τον Μούτση του είπα προβληματισμένος «εγώ θα τον βγάλω ή αυτός θα με κατεβάσει;». Ήρθε πάντως ο Δημήτρης και όταν του ζήτησα να τον ακούσω σε ένα τραγούδι π.χ. το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» άκουσα μια φωνή σαν να βγαίνει από τον τάφο. Του λέω «Δημήτρη τι γίνεται;» και μου είπε «να, ξέρεις, από το τσιγάρο και το ποτό έχει κλείσει η φωνή μου». Του απάντησα «Με αυτή την φωνή δεν μπορείς να τραγουδήσεις Δημητράκη μου. Σε μια βδομάδα πρέπει να μπούμε στο στούντιο αλλά θα το τρενάρω το πράγμα για έναν μήνα αρκεί να καθαρίσεις την φωνή σου». Όντως το κατάλαβε ότι υπήρχε πρόβλημα και μετά από έναν μήνα επέστρεψε με την καθαρή φωνή που χρειαζόμουνα. Με αυτές τις αρχικά δύσκολες συνθήκες βγήκαν τα «Συναξάρια» που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και έβγαλαν τραγούδια που αγάπησε ο κόσμος όπως «Πάει η ζωή μου άδικα», «Μην παραπονιέσαι τώρα», «Θεσσαλονίκη, Σαββατόβραδο κι Απρίλης», «Η αγάπη χάθηκε», «Μια παρέα είμαστε» κ.λπ. Οφείλω πάντως να πω ότι ως άνθρωπος ήταν καταπληκτικός. Δεν νομίζω ότι σε αυτόν τον χώρο έχω δει πιο έντιμο και καθαρό χαρακτήρα από τον Μητροπάνο. Ήταν γνήσιος, ντόμπρος και σταράτος και με συγκίνησε όταν ήρθε στη συναυλία μου στον Λυκαβηττό το ΄86 και τραγούδησε τραγούδια που δεν ήταν δικά του όπως την «Αφιλότιμη» που είχα γράψει για τον Στράτο Διονυσίου.
Ερ: Το «Μάθημα σολφέζ» είναι ένα τραγούδι που ακόμα και σήμερα κατατάσσεται στα πιο επιτυχημένα όλων των εποχών τόσο από πλευράς ελληνικών συμμετοχών όσο και για την διοργάνωση της Eurovision εν γένει. Η 5η θέση που κέρδισε ήταν ιδιαιτέρως σημαντική. Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να πάει και ακόμα καλύτερα, πιθανώς και στην 1η;
Απ: Το τραγούδι αυτό στην 1η θέση το είχαν κατατάξει τα γκάλοπ στο εξωτερικό, με το δεύτερο να είναι 40 βαθμούς πίσω από το δικό μας, και παρά το μειονέκτημα που είχαμε από τους κανόνες της Eurovision που τότε ήταν υποχρεωτικό κάθε χώρα να έχει τραγούδι μόνο στην εθνική της γλώσσα. Αυτή η σκέψη που είχα να βάλω τις νότες ήταν αυτό που μάγεψε όλη την Ευρώπη και λέω μάγεψε διότι όλοι οι μουσικοί ακούγανε τις νότες στην σειρά που τις είχα βάλει και έπαιζαν στα μουσικά τους όργανα αυτές τις νότες για να δουν αν είναι πραγματικές και όντως ήταν. Αυτό λοιπόν είχε δώσει στο τραγούδι μια μεγάλη έμφαση για την 1η θέση. Από εκεί και πέρα δεν μπορώ να πω τι έγινε και ήρθε στην 5η και δεν βάζω το χέρι μου στο Ευαγγέλιο ότι μπορεί να μεθοδεύτηκε κάτι εναντίον μας. Πάντως αν κερδίζαμε την πρωτιά δεν είχαμε τότε σαν χώρα ούτε τον κατάλληλο χώρο και ούτε καν έγχρωμη τηλεόραση για να διοργανώσουμε μια τέτοια εκδήλωση.
Ερ: Ένας ιδιαίτερος μουσικός τομέας με τον οποίο ασχοληθήκατε ήταν τα soundtracks τόσο του παλιού όσο και του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Από το «Αγάπησα μια πολυθρόνα» και το «Διακοπές στο Βιετνάμ» μέχρι την «Σόνια», την «Γλυκιά συμμορία», το «Νοκ Άουτ», το «Αγκίστρι» και πολλές ακόμα. Πρόκειται για μια σειρά θαυμάσιων μουσικών επενδύσεων σε διαφορετικά μεταξύ τους στυλ αλλά πάντα ταιριαστά με την κινηματογραφική εικόνα. Πώς το καταφέρατε αυτό; Βλέπατε επί παραδείγματι ταινίες όταν ήσασταν παιδί και αφομοιώσατε κάποια στοιχεία από αυτά που βλέπατε στην οθόνη του σινεμά;
Απ: Ναι Χάρη, έτσι είναι και μάλιστα πριν από λίγο καιρό που βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη πήγα εκεί που ήταν ο κινηματογράφος «Κρόνος» -που τώρα έχει γίνει ταβέρνα- όπου όταν ήμουν μικρός μάζευα τις καρέκλες το βράδυ για να βλέπω τζάμπα ταινίες. Μικρό παιδί λοιπόν έβλεπα τα καλοκαίρια κάθε μέρα ταινίες και άκουγα τις μουσικές τους και ονειρευόμουνα ότι κάποια στιγμή μπορεί κι εγώ όταν μεγαλώσω να γράφω μουσική για ταινίες. Έτσι όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να γράψω για πρώτη φορά μουσική για ταινία στη Φίνος Φιλμ ήταν μια γιορτή για μένα και αξίζει να πω ότι νωρίτερα είχα μια εμπειρία στην ηχογράφηση soundtracks γιατί ήμουνα το δεξί χέρι του Κώστα Καπνίση που έχει γράψει υπέροχες μουσικές για ταινίες και ήταν μεγάλος δάσκαλός μου. Η πρώτη λοιπόν ταινία που έγραψα μουσική ήταν «Οι αμαρτωλοί» του Δαλιανίδη με την Μπέτυ Λιβανού και τον Χρήστο Νομικό το 1971. Ακολούθησαν κι άλλες αλλά δεν πέτυχα την καλή εποχή του κινηματογράφου, δεν γυρίζονταν σπουδαίες ταινίες, είχαν και χαμηλό μπάτζετ, ο κόσμος άρχισε να μην πηγαίνει κινηματογράφο γιατί είχε την πρωτοκαθεδρία η τηλεόραση. Επομένως σαν εξάσκηση ήταν περισσότερο για μένα οι μουσικές για ταινίες. Ανέλαβα και ταινίες που δεν τις ήθελα –δεν μιλάω φυσικά για χυδαίες ταινίες- αλλά δεν μπορούσες να πεις εύκολα όχι σε έναν μεγιστάνα της κινηματογραφίας όπως ο Φίνος. Προσπαθούσα πάντως ακόμα και αν δεν μου άρεσε η ταινία να γράφω μουσική που να ξεχωρίζει.
Ερ: Υπάρχει κάποιο μελλοντικό σας σχέδιο που θα θέλατε να μας ανακοινώσετε;
Απ: Έχω γράψει δύο σουίτες, η μια κινηματογραφική και η άλλη τηλεοπτική, όπου έχω συγκεντρώσει κάποια επιλεγμένα μουσικά θέματα που έχω γράψει για κάποιες κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές αντίστοιχα και τα οποία σκέφτομαι να παρουσιάσω σε περιοδεία με συμφωνική ορχήστρα και την κόρη μου στο δεύτερο πιάνο μαζί με προβολή σε οθόνη αποσπασμάτων από τις ταινίες και τα σήριαλ. Αυτό είναι που με ενδιαφέρει και δουλεύω αυτή την εποχή και μακάρι να μπορέσουμε να το παρουσιάσουμε και στα Τρίκαλα.
Ερ: Θα είναι κάτι θαυμάσιο και εύχομαι κάθε επιτυχία. Σας ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη.
Απ: Αγαπητέ Χάρη και εγώ σε ευχαριστώ για την ωραία συνέντευξη και θα χαρώ πολύ να βρεθούμε και στα Τρίκαλα.
