Διάβασα τούτες τις μέρες το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη, “Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού” (μετάφραση: Χρήστος Η. Γεμελιάρης), από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια (πρώτη έκδοση Φεβρουάριος 2023).
Πρόκειται για εξαιρετικά τεκμηριωμένη -με βάση αρχειακές πηγές που έχουν αποχαρακτηριστεί σε Ελλάδα, Ρωσία, Ανατολική και Δυτική Ευρώπη, καθώς και στις βαλκανικές χώρες – καταγραφή των συγκλονιστικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα από την δεκαετία του ’20 και κατόπιν, και στα οποία το Κ.Κ.Ε. (υπό την στενή επιτήρηση του σοβιετικού κέντρου και του ιδίου του Στάλιν) έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ο Νίκος Μαραντζίδης διαχειρίζεται με ειλικρίνεια και εντιμότητα το ογκωδέστατο αρχειακό υλικό, βάζει σε τάξη την αλληλουχία των γεγονότων ιδιαίτερα της ταραχώδους περιόδου 1939-1950, φανερώνει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η Μόσχα και αναδεικνύει τις διεθνείς διαστάσεις των τραυματικών επιλογών του Κ.Κ.Ε. στον Εμφύλιο. Κάθε ενδιαφερόμενος αναγνώστης είναι αδύνατο να παραβλέψει το πλήθος τεκμηρίων που παρατίθενται, χωρίς κατ’ ανάγκη να συμφωνεί πλήρως (όπως εν μέρει κι εγώ) με τις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματά του.
Προσωπικά κρατώ την άποψή του που σημειώνει στον επίλογο πως “…το ζήτημα που δίχασε περισσότερο από κάθε άλλο το ΚΚΕ ήταν το Μακεδονικό Ζήτημα. Οι συνέπειες της στάσης της Κομιντέρν υπέρ της ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας ήταν αναπόφευκτα ολέθριες για τη θέση του ελληνικού κόμματος στην εγχώρια πολιτική, καθώς και την εσωτερική συνοχή του. Ολοένα περισσότερο ελεγχόμενο και εξαρτώμενο από το δίκτυο και τη στήριξη της Κομιντέρν, το ΚΚΕ ενέμεινε σε αυτή την ολέθρια πολιτική για μια δεκαετία.” (σελ. 351).
Το συμπέρασμα αυτό του Νίκου Μαραντζίδη θα έπρεπε ίσως να αποτελέσει σοβαρότατο ανασταλτικό παράγοντα για την σύμπλευσή του με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως πληροφορούμαι τελευταίως, αλλά και πάλι η αξία του βιβλίου δεν περιορίζεται από τις πολιτικές επιλογές του συγγραφέως.
Να υπενθυμίσω πως το νέο βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη θα παρουσιαστεί την προσεχή Πέμπτη 6 Απριλίου 2023 στα Τρίκαλα και στην Σουίτα Art Cafe (ώρα 7 μ.μ.) από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια και το βιβλιοπωλείο Τσιοπελάκος. Θα μιλήσουν ο συμπολίτης ψυχίατρος Αχιλλέας Οικονόμου και ο ίδιος ο συγγραφέας.
Φυσικά (καλά να ήμαστε) θα είμαι παρών.
Σωτήρης Κύρμπας
