Όλη η ιστορία της Αρχαίας Τρίκκης σε ένα αρχαιολογικό πάρκο

Ταξίδι στο χρόνο και στην ιστορία τεσσάρων σχεδόν χιλιετιών για κατοίκους και επισκέπτες

Τον Νοέμβριο του 2023 προβλέπεται η ολοκλήρωση των εργασιών, σύμφωνα με τον συντονιστή του έργου κ. Γιώργο Κολομπότσιο

 

Της Αφροδίτης Νανάκη

 

Σε ένα περίπου χρόνο εκτιμάται ότι το αρχαιολογικό πάρκο της Αρχαίας Τρίκκης που βρίσκεται στα ανατολικά του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου θα είναι επισκέψιμο και θα ενσωματωθεί στους υπόλοιπους κοινόχρηστους χώρους των Τρικάλων. Ο κ. Γιώργος Κολομπότσιος προϊστάμενος του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Τρικάλων και συντονιστής του έργου απαριθμεί στον «δ» τα σημαντικότερα ευρήματα που η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως και τα στρώματα κατοίκησης του χώρου εν είδει παλίμψηστου. Οριοθετεί την Αρχαία Τρίκκη σύμφωνα με τις δοκιμαστικές τομές που έχουν γίνει σε διάφορα σημεία της σύγχρονης πόλης και εικάζει που μπορεί να βρίσκεται το ιερό του Ασκληπιείου.

Κάνουμε εικόνα την περιγραφή του για το πως ακριβώς θα διαμορφωθεί ο χώρος όταν θα παραδοθεί στο κοινό, και ανυπομονούμε να έρθει η ώρα που κάθε βήμα κατοίκων και επισκεπτών των Τρικάλων θα είναι και ένα ταξίδι στο χρόνο και στους αιώνες, αφού θα βρισκόμαστε δίπλα σε μνημεία που έφεραν στο φως μια συνεχή κατοίκηση της πόλης από τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. έως και τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.

 

Ο συντονιστής του έργου Γιώργος Κολομπότσιος

 

Τον τελευταίο χρόνο έχουν ξεκινήσει νέες ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο. Ποιο είναι το πλάνο των εργασιών;

 

Καταρχάς δεν πρόκειται για νέα ανασκαφή. Στην ουσία αποχωματώνονται τα κτίρια που είχαν αποκαλυφθεί τμηματικά σε παλαιότερες έρευνες και συνεχίζουμε σε σημεία που δεν είχαν διερευνηθεί ανασκαφικά, ώστε ο χώρος στη συνέχεια να διαμορφωθεί ως επισκέψιμος και με πρόσβαση για όλους, κατοίκους και επισκέπτες, χωρίς την επιβολή αντιτίμου. Η λογική είναι να διαμορφωθεί ένα αρχαιολογικό πάρκο και να ενσωματωθεί μέσα στους κοινόχρηστους χώρους της πόλης.

 

Η Αρχαία Τρίκκη ανασκάπτεται χρόνια τώρα. Τι να περιμένουμε αυτή τη φορά;

 

Το καινούργιο ως προς τα ανασκαφικά δεδομένα, κάτι που δεν έκαναν οι προηγούμενοι ανασκαφείς, είναι να συνεχίσουμε στις στάθμες παρακάτω από τα υπάρχοντα κτίρια, στα σημεία που μας επιτρέπει η κατάσταση, γιατί στα περισσότερα υπάρχουν τμήματα ψηφιδωτών δαπέδων που χρονολογούνται χοντρικά στην ρωμαϊκή περίοδο, τέλη 3ου με αρχές 4ου αιώνα μ.Χ.  Μιλάω πάντα για το βασικό δημόσιο κτίριο του οποίο η πρώτη φάση-σύμφωνα με όλους τους παλαιότερους ανασκαφείς- πρέπει να είναι στον 3ο π.Χ. αιώνα. Βέβαια κάποια στοιχεία μας δίνουν ενδείξεις πως υπήρξε και προηγούμενη χρήση που μας πάει ενδεχομένως στους κλασικούς χρόνους. Όλα αυτά βέβαια είναι σε εξέλιξη.

 

 

 

Πόσα στρώματα κατοίκησης έχουν αποκαλυφθεί;

 

Αν βασιστούμε και στην αναφορά του Ομήρου ότι η Αρχαία Τρίκκη συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο, μιλάμε για την Μυκηναϊκή Εποχή, Εποχή του Χαλκού, προϊστορική ως εκ τούτου περίοδος. Εμείς σήμερα δεν έχουμε φτάσει σε μυκηναϊκά στρώματα. Ωστόσο ο βασικότερος ανασκαφέας του χώρου, ο Δημήτρης Θεοχάρης που έσκαψε εδώ από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 μέχρι τις αρχές του ’70, είχε εντοπίσει κεραμική αυτής της περιόδου, λίγα όστρακα και αντικείμενα, τα οποία μελέτησε η σύζυγός του και τα έχει δημοσιεύσει. Αλλά αυτά δεν παρέπεμπαν σε αντίστοιχα κτιριακά κατάλοιπα. Ο χώρος απ’ ότι φαίνεται, κατά την Ελληνιστική ειδικά περίοδο, πρέπει να ανακαινίστηκε ριζικά και τα κτίρια είτε να διευρύνθηκαν είτε να κατασκευάστηκαν καινούργια, τα οποία είναι σύγχρονα μετά του Ασκληπιείου της Επιδαύρου. Και πολλοί από τους ερευνητές του παρελθόντος παραλλήλιζαν πάντα αυτούς τους δύο χώρους για να μπορέσουν να σχηματίσουν μια εικόνα της χρήσης. Από τις διερευνημένες τώρα περιόδους είναι η Ελληνιστική, στη συνέχεια είχαμε μια φάση χρήσης κατά την Ρωμαϊκή περίοδο, ακολουθούν οι Βυζαντινοί χρόνοι όπου με την κατάργηση της αρχαίας θρησκείας και το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών επί Ιουστινιανού άρχισαν να υποβαθμίζονται σταδιακά όλοι αυτοί οι χώροι γιατί οι Βυζαντινοί δεν είχαν την ίδια πολιτική με τους Ρωμαίους οι οποίοι ασπάζονταν την ίδια θρησκεία του δωδεκάθεου και αντίστοιχη φιλοσοφία με τους Αρχαίους. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους φαίνεται ότι επανήλθε η χρήση του χώρου και αυτό το ατράνταχτο στοιχείο μας το δίνει ο ναός που από τους μελετητές χρονολογείται μεταξύ του 10ουμε 12ου μ.Χ. αιώνα, δηλαδή μιλάμε για Μεσοβυζαντινή περίοδο.

 

 

Ποια είναι τα σημαντικότερα ευρήματα που η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει μέχρι στιγμής στο φως;

 

Έχουμε το τμήμα του Ελληνιστικού κτιρίου από την πλευρά της οδού Τζωρτζοπούλου και του Αγίου Νικολάου. Μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο βλέπουμε την πλάτη του, την πίσω του πλευρά. Θα μπορούσε να είναι ένας μαντρότοιχος πάνω στον οποίοι οι αρχαίοι στήριζαν τα εσωτερικά του δωμάτια, της εσωτερικής αυλής. Τη χρήση αυτών των κτιρίων δεν μπορούμε να την προσδιορίσουμε με ασφάλεια. Βάσει των ψηφιδωτών που βρέθηκαν οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως ήταν δημόσια κτίρια και σχετίζονταν με την διονυσιακή λατρεία.

Αν σκεφτούμε ότι τα κτίρια αυτά έβλεπαν προς την Παναγία Φανερωμένη θα μπορούσαν να σχηματίζουν ένα αίθριο με εσωτερική αυλή. Βέβαια εξωτερικά αυτού του μαντρότοιχου έχουμε τα κατάλοιπα στοάς, τα οποία είναι σύγχρονα περίπου, οπότε προβληματίζει η χρήση που μπορεί να είχε η στοά. Ο τελευταίος ανασκαφέας του χώρου, ο κ. Τζαφάλιας, παλιός έφορος αρχαιοτήτων της περιοχής, θεωρεί ότι πρόκειται για το Γυμνάσιο της Αρχαίας Τρίκκης.

Στην ρωμαϊκή τώρα περίοδο κατασκευάστηκε το λουτρό, το οποίο είναι μεταγενέστερο της στοάς και του ελληνιστικού κτιρίου. Μιλάμε για κτίσμα των Ρωμαϊκών χρόνων, πάμε στη μ.Χ. εποχή.

Και σχεδόν δέκα αιώνες μετά την υποβάθμιση, όπως προανέφερα, του χώρου έρχονται οι χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής και φτιάχνουν το ναό.

Και στην πορεία βρέθηκε ένας κλίβανος της εποχής της Τουρκοκρατίας, που σημαίνει ότι υποβαθμίστηκε ο χώρος ολοκληρωτικά και λειτουργούσαν εργαστήρια κεραμικής όπου έψηναν πήλινα αγγεία.

 

 

Πόσα στοιχεία άραγε θα είχατε στη διάθεσή σας αν μπορούσατε να επεκτείνετε τις ανασκαφές σε μεγαλύτερη ακτίνα;

 

Ο Θεοχάρης που τον αναφέρω συνέχεια, είχε κάνει δυο τομές στην βορειοανατολική γωνία του ναού της Φανερωμένης και μια κάτω από την πολυκατοικία που στεγάζεται σήμερα η Αρχαιολογική Συλλογή για να δει πόσο και μέχρι που προχωράνε αυτά τα κτίρια. Πριν ένα περίπου χρόνο είχαμε συνεργαστεί με το Τμήμα Τοπογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σκανάραμε όλη την περιοχή, κάναμε γεωφυσική διασκόπηση (σ.σ. κάτι σαν ακτινογραφία του υπεδάφους), αλλά δυστυχώς αυτή η έρευνα δίνει ασφαλή αποτελέσματα μέχρι δυο- το πολύ- μέτρα κι εδώ τα κτίρια είναι πολύ χαμηλά, περισσότερο από τρία μέτρα κάτω από το σημερινό οδόστρωμα. Έτσι δεν μπορούσαμε να έχουμε ασφαλή εικόνα της κάτοψης κάτω από τα θεμέλια των σημερινών οικοδομών.

 

Ποια σημεία της πόλης οριοθετούν την Αρχαία Τρίκκη;

 

Ξεκινά από την περιοχή του Φρουρίου, κατεβαίνει παραποταμίως μέχρι τη γέφυρα του Ασκληπιού και στρίβουμε αριστερά –αφήνουμε εκτός την κεντρική πλατεία- συνεχίζουμε στη νοητή ευθεία όλη την Κονδύλη μέχρι κάτω στα Λύκεια και όλο το κομμάτι που σήμερα είναι το Βαρούσι.

 

Ισχύει ειδικό καθεστώς σε όλη αυτή την περιοχή όσον αφορά στην οικοδομική δραστηριότητα;

 

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην εν λόγω οριοθετημένη περιοχή, οφείλουν πρώτα να καταθέσουν στην Εφορεία Αρχαιοτήτων τη μελέτη της οικοδομής που θέλουν να κατασκευάσουν και αφού εξασφαλίσουν την έγκρισή της, μετά απευθύνονται στην Πολεοδομία. Αυτή η διαδικασία ακολουθείται σε όλες τις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί αρχαιολογικοί χώροι.

 

Υπάρχουν αλήθεια κατοικίες στην εν λόγω περιοχή που φιλοξενούν στις εισόδους τους αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής τους; Μπορεί μάλιστα κάποιος να τα επισκεφθεί;

 

Πράγματι κατά τη διάρκεια ανασκαφών στις αρχές του 21ου αιώνα (την πρώτη δεκαετία του 2000) έχουν αποκαλυφθεί σε πολλές περιπτώσεις κατάλοιπα κτισμάτων τα οποία χρονολογούνται είτε στη βυζαντινή περίοδο, είτε λίγο πιο πριν στην όψιμη ρωμαϊκή. Συνήθως δεν χρειάζεται να πάμε στα κατώτερα στρώματα γιατί σταματάει εκεί η θεμελίωση, οπότε δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε τους ιδιοκτήτες να χρηματοδοτήσουν μια ανασκαφή που θα μπορούσε να φτάσει σε μεγαλύτερο βάθος για να διαπιστώσουμε εμείς αν τυχόν υπήρξε προγενέστερη χρήση.

Τα κινητά ευρήματα αποσπώνται και υπάρχει πολύ υλικό στις αποθήκες και στο εργαστήρι συντήρησης από παλαιότερες ανασκαφές σε οικόπεδα. Στη συνέχεια πρέπει να αποφασίσουμε για την τύχη των κτισμάτων, τα οποία καταχώνονται αν δεν υπάρχει κάτι που να συνηγορεί ότι πρέπει να διατηρηθούν εμφανή. Μπορεί να χτίσει ο ιδιοκτήτης, να κάνει την οικοδομή που έχει σχεδιάσει, αλλά μπορεί και να προβλεφθεί μια πυλωτή. Υπάρχει μια οικοδομή με ένα ψηφιδωτό που βρίσκεται στην είσοδό της και μπορεί να το δει ο οποιοσδήποτε. Παλαιότερα είχε καλυφθεί, αλλά με παρέμβαση του Τμήματος Συντήρησης της Εφορείας μας αναδείχθηκε εκ νέου και σήμερα είναι εμφανές και επισκέψιμο από το κοινό της πόλης.

Σε ένα άλλο σημείο, προς την πρώην ΤΑΞΥΠ, υπάρχει τμήμα του τοίχου της Αρχαίας Τρίκκης το οποίο είναι στο πεζοδρόμιο της οδού Παγκάλου, μπροστά πάλι από την είσοδο πολυκατοικίας, όπου έχει τοποθετηθεί ένα γυάλινο δάπεδο, αλλά χρειάζεται συντήρηση.

 

Επειδή οι περισσότεροι έχουμε συνδέσει στο μυαλό μας τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Τρίκκης με το Ασκληπιείο, υπήρχε πράγματι εδώ ένα από τα Ασκληπιεία της αρχαιότητας;

 

Δεν μπορούμε με ασφάλεια να το πούμε αυτό. Όλοι μας και οι προηγούμενοι ανασκαφείς, ψάχνουν. Έχουν υπάρξει ανακοινώσεις αρχαιολόγων που παραλλήλιζαν τα κατάλοιπα των κτιρίων του αρχαιολογικού χώρου στα Τρίκαλα με αυτά του Ασκληπιείου της Επιδαύρου. Ήδη από το 1892 οι άνθρωποι του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου –οι οποίοι έκαναν επιφανειακή έρευνα κατά βάση και λίγες δοκιμαστικές τομές – βρήκαν στην περιοχή της Γούρνας κάποια πήλινα εδώλια τα οποία παραπέμπουν στην λατρεία του Ασκληπιού. Αλλά αφού δεν έχουμε εντοπίσει το ιερό δεν μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι τα κτίρια που έχουν έρθει στο φως είναι από το Ασκληπιείο. Σίγουρα είναι δημόσια κτίρια της Τρίκκης.

 

 

 

Κάνετε εικασίες για το που μπορεί να βρίσκεται το ιερό του Ασκληπιού;

 

Θα έλεγα ότι πρέπει να βρίσκεται πιο μέσα στο Βαρούσι, πίσω από την εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, στην περιοχή των Αγίων Αναργύρων. Από συζητήσεις που έχω κάνει με καθηγητές μου στο πλαίσιο της διπλωματικής μου εργασίας, αλλά και με συναδέλφους που έχουν ασχοληθεί κυρίως με τα Ασκληπιεία ξέρουμε πως ήταν χώροι ίασης και πως οι χριστιανοί κατασκεύαζαν τους δικούς τους ναούς εκεί που υπήρχαν κατάλοιπα αρχαίας λατρείας. Εφόσον μιλάμε για τους Αγίους Αναργύρους που είναι ιαματικοί άγιοι, θα μπορούσε κάπου εκεί να βρίσκεται και το ιερό. Αλλά δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διερεύνησης, όπως καταλαβαίνετε.

 

Ως συντονιστής του έργου, πως οραματίζεστε τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Τρίκκης;

 

Το ιδανικό για μένα θα ήταν να απαλλοτριωθούν τα γύρω κτίρια, αλλά μιλάμε για πολλά εκατομμύρια (γέλια). Αυτό που έχουμε σχεδιάσει είναι να κάνουμε μια ράμπα πρόσβασης για άτομα με αναπηρία αλλά και για μαμάδες με καροτσάκια χωρίς να πειράξουμε τα σημερινά πεζοδρόμια, τα οποία απλά θα εξωραϊστούν. Θα αντικατασταθεί η σημερινή περίφραξη με μια πιο χαμηλή και πιο καλαίσθητη η οποία θα επιτρέπει την είσοδο των επισκεπτών από δυο σημεία. Θα γίνουν διαδρομές, θα τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες για το κάθε κτίριο, αλλά και γενικότερες πληροφορίες. Θα ήταν ωραία βέβαια αν είχαμε δέντρα να μπορεί κανείς να περνά χρόνο στο χώρο. Το βράδυ όμως, με έναν κατάλληλο φωτισμό, θα μπορούν οι πολίτες να κάθονται. Στόχος μας είναι να ενσωματωθεί και αυτός ο χώρος στους υπόλοιπους κοινόχρηστους της πόλης, σαν μια νέα πλατεία, σε επίπεδο πιο χαμηλό βέβαια.

 

Μπορούμε χρονικά να προσδιορίσουμε πότε θα ολοκληρωθεί η φάση του νέου κύκλου εργασιών που ξεκίνησε πριν από ένα περίπου χρόνο;

 

Ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι ο Νοέμβριος του 2023, σε ένα χρόνο από τώρα. Λόγω της πανδημίας και των εργασιών που πήγαν πίσω, εκτιμώ ότι θα υπάρξει κάποια παράταση αλλά και αύξηση της χρηματοδότησης για την αντικατάσταση του στεγάστρου του λουτρού που θεωρείται πολύ παρωχημένο και για διάφορες άλλες αναγκαίες εργασίες. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί για την προμήθεια μεταλλικών κατασκευών, για τα οικοδομικά υλικά που χρειαζόμαστε κλπ.

 

*Εκτός από τον κ. Κολομπότσιο το έργο επιβλέπει και η προϊσταμένη του Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Εύη Ντάφη, ενώ μέλη της ομάδας προστασίας και ανάδειξης είναι οι αρχαιολόγοι Ελένη Τσιμπίδα και Αντιγόνη Μαυρομάτη, η αρχιτέκτονας Λιάνα Λαφαζάνη και οι πολιτικοί μηχανικοί Σοφία Φαραζούμη και Φωτεινή Μπαμπαλιάρη. Απασχολείται επίσης εξειδικευμένο εργατοτεχνικό προσωπικό 13 ατόμων.

 

Οι αρχαιολόγοι (από αριστερά) Εύη Ντάφη, Ελένη Τσιμπίδα και Αντιγόνη Μαυρομάτη

 

 

Από τα πιο σημαντικά έργα που εκτελούνται με αυτεπιστασία από την ΕΦΑ Τρικάλων

 

Στο πλαίσιο του έργου «Προστασία και ανάδειξη διαχρονικών αρχαιοτήτων του Αρχαιολογικού χώρου της πόλης των Τρικάλων, Π.Ε. Τρικάλων, Π. Θεσσαλίας», του Ε.Π. «Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020», ο αρχαιολογικός χώρος άρχισε να ανασκάπτεται εκ νέου, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων, τον Οκτώβριο του 2021. Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας κ. Κρυσταλλία Μαντζανά «σκοπός του έργου-το οποίο είναι από τα πιο σημαντικά που εκτελούνται με αυτεπιστασία της υπηρεσίας μας- είναι η προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση, και γενικότερα η βελτίωση της εικόνας των αρχιτεκτονικών καταλοίπων καθώς και η ανάδειξή τους, με τη διαμόρφωση του χώρου σε επισκέψιμο και την απόδοσή τους στο κοινό. Οι επεμβάσεις που προτείνονται στη σχετική μελέτη εφαρμογής στοχεύουν στην ευχάριστη ανάγνωση και κατανόηση των καταλοίπων, τη μέγιστη διδακτική τους αξιοποίηση και τη γενικότερη αναβάθμισή τους. 

Έναν χρόνο μετά, το επίπονο και πολλές φορές δυσνόητο, κυρίως για τους χρόνους που αυτό απαιτεί, έργο της ανασκαφής με την αποκάλυψη νέων σημαντικών στοιχείων συνδράμει στην πληρέστερη ανάγνωση της διαχρονικής χρήσης του χώρου».

 

 

Το Ιστορικό των ανασκαφών

Oι έρευνες για τον εντοπισμό «του αρχαιοτάτου και επιφανέστατου του Ασκληπιείου», όπως το χαρακτηρίζει ο Στράβων (Στράβων, 9.5.17), ξεκίνησαν στο μεταίχμιο του 19ου και 20ου αιώνα. Οι αρχαιολόγοι της εποχής,  ενθουσιασμένοι  από την ανακάλυψη  των τριών γνωστών Ασκληπιείων  (Αθήνα, Επίδαυρος, Κως ) έστρεψαν το ενδιαφέρον τους  στην Τρίκκη, γενέτειρα του Ασκληπιού.

Το έτος 1892 μέλη του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα, με επικεφαλής τον αρχαιολόγο J. Ziehen και τον θρησκειολόγο W. Amelung, επισκέφτηκαν τα Τρίκαλα και πραγματοποίησαν επιτόπια έρευνα στην αριστερή όχθη του Ληθαίου, περίπου 200 μ. ΝΔ του βυζαντινού Κάστρου, στην περιοχή «Γούρνα», όπου την εποχή εκείνη ανάβλυζε η ομώνυμη πηγή. Στο σημείο εκείνο εντόπισαν αρχαίους δόμους και συνέλεξαν πήλινα ειδώλια, μεταξύ των οποίων ενός Τελεσφόρου, ενός κόκορα και ενός σπαργανωμένου μωρού, τα οποία και συσχέτισαν με τη λατρεία του Ασκληπιού.

Η ανασκαφική διερεύνηση του χώρου της Αρχαίας Τρίκκης,  που εντοπίζεται στα ανατολικά του σύγχρονου ναού του Αγίου Νικολάου και στη συνείδηση  του τρικαλινού κοινού έχει εντυπωθεί ως Ασκληπιείο, άρχισαν το 1902 από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Παναγιώτη Καστριώτη και συνεχίστηκαν κατά διαστήματα ως τη δεκαετία του 1990. Ο πρώτος ανασκαφέας θεώρησε  ότι αποκάλυψε  το ναό του Ασκληπιού. Τον ισχυρισμό αυτό απέρριψαν, λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων, οι μεταγενέστεροι ανασκαφείς όπως οι Δημήτριος Θεοχάρης και Αθανάσιος Τζιαφάλιας που επέκτειναν  την ανασκαφή από τη δεκαετία  του 1960 και μετά, μετατρέποντάς την  στο μοναδικό «αρχαιολογικό πάρκο» των σύγχρονων Τρικάλων και φέροντας στο φως  μια συνεχή κατοίκηση στην πόλη από τα μέσα  της 3ης χιλιετίας π.Χ. έως και τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.

Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές αυτές εκτιμάται ότι χωροθετούνταν  στον πυρήνα της αρχαίας πόλης.  Περιλαμβάνουν τα  τμήματα  ενός μεγάλου κτιρίου (Κτίριο Α) και μιας στοάς ελληνιστικών χρόνων, ενός λουτρώνα ρωμαϊκής περιόδου, ένα βυζαντινό ναό, και ένα κεραμικό κλίβανο όπτησης.

Το Κτίριο Α κυριαρχεί στον χώρο καθώς διατρέχει διαγώνια όλο το μήκος του,  χωρίς όμως να έχει εντοπιστεί στο βόρειο πέρας του που πιθανότατα καλύπτεται από την οδό 25ης Μαρτίου. Κατά μήκος της νότιας πλευράς του Κτιρίου Α αναπτύσσεται στοά (σώζονται αποσπασματικά τμήματα βάσεων πεσσών), η οποία κατά τους ανασκαφείς αποτελεί τμήμα του Γυμνασίου της πόλης.

Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, το Κτίριο Α δέχεται μετατροπές όπως η ανύψωση της στάθμης του, ο επιμερισμός των χώρων του και η διακόσμησή τους με εξαιρετικής τέχνης ψηφιδωτά δάπεδα. Το ψηφιδωτό του νοτιότερου χώρου του Κτιρίου Α, με το γνωστό θέμα του Λυκούργου, βασιλιά της Θράκης που σκοτώνει την Αμβροσία, αποσπάστηκε και σήμερα εκτίθεται στην Αρχαιολογική Συλλογή Τρικάλων. Στο μέσο περίπου του Κτιρίου Α, αποκαλύφθηκε άλλο ψηφιδωτό δάπεδο με Διονυσιακή σκηνή, το οποίο διατηρήθηκε σε κατάχωση.

Στο ανατολικότερο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, εντοπίζεται το ρωμαϊκό λουτρό, το οποίο επικάλυψε μέρος του Γυμνασίου. Σήμερα, το προσβάσιμο από τον αρχαιολογικό χώρο τμήμα του καλύπτεται από στέγαστρο, ενώ μεγάλο μέρος του βρίσκεται κάτω από παρακείμενη πολυκατοικία.

Στα νότια του χώρου δεσπόζουν τα ερείπια ενός μεσοβυζαντινού ναού με νάρθηκα στο τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς. Στην δόμηση του ναού χρησιμοποιήθηκε και αρχαίο υλικό.

Τέλος, βορειοδυτικά του ρωμαϊκού λουτρού ανασκάφηκε κλίβανος όπτησης κεραμικών, ο οποίος χρονολογήθηκε βάση ευρημάτων στον 14ο αι. μ.Χ.

Σχετικές δημοσιεύσεις