Ο κ. Διονύσης Λεϊμονής γεννήθηκε στο Αιτωλικό. Από πολύ νωρίς άρχισε να γράφει ιστορίες και παραμύθια για μικρούς και μεγάλους. Είναι φιλόλογος σε Γυμνάσιο της Νέας Ιωνίας Βόλου. Γράφει στον τοπικό τύπο και σε ηλεκτρονικά περιοδικά. Ασχολείται με την επιμέλεια και κριτική λογοτεχνικών έργων, την παρουσίαση βιβλίων, τη διοργάνωση σεμιναρίων δημιουργικής γραφής. Επιμελείται επίσης και παρουσιάζει τη λογοτεχνική ραδιοφωνική εκπομπή “Μιλάμε για το βιβλίο”. Είναι μέλος της εξελεγκτικής επιτροπής του Κέντρου Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων, τακτικό μέλος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ), του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και ειδικός γραμματέας του Συνδέσμου Τεχνών και Γραμμάτων Θεσσαλίας. Τον Απρίλη του 2015 βραβεύτηκε από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου με το Βραβείο Βασίλης Δ. Αναγνωστόπουλος ως εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που προωθεί συνειδητά τη φιλαναγνωσία. Τέλος, το βιβλίο του “Το δέκατο έβδομο κιβώτιο” βρέθηκε μεταξύ των δέκα πρώτων στην κατηγορία της παιδικής λογοτεχνίας για το Βραβείο Αναγνωστών Public 2015.
Συνέντευξη στον συνεργάτη μας Χάρη Μαντέλλο
Ερ: Κύριε Λεϊμονή πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε ειδικά με την παιδική λογοτεχνία και ποια μηνύματα έχετε στόχο να περάσετε στους μικρούς αναγνώστες;
Απ: Με την παιδική λογοτεχνία ασχολήθηκα από πολύ νωρίς, καθώς γρήγορα διαισθάνθηκα ότι έχω πολλά να πω στα παιδιά, ένα αναγνωστικό κοινό που έχει ανάγκη από καλή λογοτεχνία, ένα κοινό που με παρρησία και ειλικρίνεια σε απορρίπτει ή σε ενισχύει συνομιλώντας μαζί τους ανοιχτά για τρέχοντα θέματα και για καταστάσεις μέσα από το πάντρεμα της αλήθειας με το παραμύθι. Ακόμα και τα δύο πρώτα «ενήλικα» μυθιστορήματά μου («Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ», ένα μυθιστόρημα για την αναπηρία και «Το χαμένο ταίρι», ένα μυθιστόρημα για τη Μικρά Ασία), θα έλεγα πως είναι κατάλληλα προς ανάγνωση από παιδιά και εφήβους.
Ερ: Το μέχρι στιγμής τελευταίο βιβλίο σας είναι το «Παιδί με τη φουστανέλα» που έχει τύχει θερμής υποδοχής από τους αναγνώστες. Πείτε μας πώς το εμπνευστήκατε και τι πρότυπα ζωής μπορεί να βρει στις μέρες μας ένα παιδί στους ηρωικούς αγωνιστές του 1821;
Απ: Όταν αποφάσισα να γράψω ένα παιδικό μυθιστόρημα με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική επανάσταση, ο νους μου πήγε αμέσως σε ένα άγαλμα που συναντούσα κάθε μέρα στην πατρίδα μου, το Αιτωλικό Μεσολογγίου, στο έμπα και στο έβγα αυτής της κωμόπολης νιώθοντας την ανάγκη να ζωντανέψω τον Γρηγόριο Λιακατά, έναν νεότερο «Λεωνίδα», όχι για να ζωντανέψω επετειακά μια ιστορία από το χθες αλλά για να καταδείξω πως την Ιστορία τη γράφουμε εμείς, οι γονείς και οι πρόγονοί μας, μια Ιστορία που αντί να μάς στοιχειώνει πρέπει να μάς ανοίγει δρόμους να προχωράμε στο μέλλον. Για αυτό και η επαφή του μικρού Γρηγόρη με τον Γρηγόριο δεν περιορίζεται σε μια απλή επαφή αλλά σε μια ουσιαστική σχέση που θα ωθήσει ένα σύγχρονο παιδί με ιδιαιτερότητα να ανδρωθεί και να ατενίζει με αισιοδοξία τη ζωή του.
Ερ: Ποια στοιχεία πρέπει να διαθέτει ένα καλό και πνευματικά ωφέλιμο παιδικό βιβλίο;
Απ: Όταν γράφεις ένα βιβλίο για παιδιά έχεις πάντα στον νου σου ότι γράφεις μια απολαυστική ιστορία -ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του- χωρίς να έχεις προκαθορισμένους στόχους και τη «δέσμευση» να γράψεις ένα….ωφέλιμο βιβλίο. Γράφεις ένα βιβλίο που δεν θα κουράσει, που δεν θα διαβαστεί στανικά, που το παιδί θα το διαβάσει απνευστί. Γράφεις ένα βιβλίο που πρώτα πρώτα απολαμβάνεις εσύ το περιεχόμενό του και πραγματικά αναμένεις με ανυπομονησία τα μηνύματα που θα εκλάβουν τα ίδια τα παιδιά από την ιστορία αυτή και τις πολλαπλές αναγνώσεις που θα κάνουν προφανώς το βιβλίο σου ωφέλιμο για σένα, τον δημιουργό του. Τα παιδιά, πιστέψτε με, πολλές φορές με ξαφνιάζουν ευχάριστα αποστομώνοντάς με, με τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.
Ερ: Όντας βραβευμένος για την προώθηση της φιλαναγνωσίας μιλήστε μας για τα οφέλη της και πείτε μας κάποιες ιδέες για να εξοικειωθούν οι μαθητές με την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων.
Απ: Η βράβευσή μου από τον Κύκλο του παιδικού βιβλίου με το βραβείο «Βασίλης Αναγνωστόπουλος» ήταν μια ξεχωριστή τιμή για μένα. Αγαπώ το βιβλίο, αγαπώ τα παιδιά και προσπαθώ από ποικίλες οδούς να υπηρετώ τη φιλαναγνωσία, γιατί πιστεύω πως διαβάζοντας και αξιοποιώντας τα αναγνώσματα το παιδί πλάθεται ως χαρακτήρας με τον καλύτερο τρόπο. Οι μαθητές μας είναι ανάγκη να νιώσουν ότι η φιλαναγνωσία δεν αποσκοπεί ούτε στην βαθμοθηρία ούτε στην κάλυψη αναγκών άλλων παρά αυτών των ίδιων. Τα παιδιά έχουν ταυτίσει τη λογοτεχνία με ένα εξεταζόμενο βαθμολογούμενο μάθημα κι αυτό τα αποτρέπει από την ανάγνωση. Επίσης συχνά εμείς οι ενήλικες από περισσό ενδιαφέρον ίσως ασκούμε δυνατές πιέσεις στους μαθητές να διαβάσουν όσα διαβάσαμε ή θα θέλαμε να διαβάσουμε εμείς στραγγαλίζοντας έτσι τις δικές τους επιθυμίες και τα θέλω. Αυτό που οφείλουμε είναι να επιβλέπουμε διακριτικά τις επιλογές του και να τους αφήνουμε χώρο να διαλέξουν σύμφωνα με τις επιθυμίες, τους, τις τάσεις του και τα ενδιαφέροντά τους. Τότε μόνο, νομίζω, όλα θα πάνε καλά ως προς τη φιλαναγνωσία.
Ερ: Διαβάζουν βιβλία σήμερα τα παιδιά ή η τηλεόραση και ακόμη περισσότερο το ίντερνετ μονοπωλούν τον ελεύθερο χρόνο τους;
Απ: Άλλη μια ερώτηση που «στοιχειώνει» τις επισκέψεις μου σε σχολεία, βιβλιοθήκες και πνευματικά Κέντρα προσλαμβάνοντας την ανησυχία των ενηλίκων για την ενασχόληση των παιδιών σήμερα με την τεχνολογία αφήνοντας ίσως πιο πίσω το βιβλίο. Η θέση μου σε αυτό είναι απολύτως ξεκάθαρη. Τα παιδιά διαβάζουν και θα διαβάζουν όσο τους δίνουμε τη δυνατότητα εμείς να διαβάζουν και να έρχονται σε επαφή με το βιβλίο, τους συγγραφείς, τα βιβλιοπωλεία, τις εκδόσεις. Αν έχουν το κίνητρο, αν βρουν την ευκαιρία, την αδράτουν και δημιουργούν. Αν εμείς δεν αποτελούμε πρότυπο για τα παιδιά μας σχετικά με την ανάγνωση, εκείνα θα την αποστρέφονται και θα στρέφονται αλλού (Σημειώνω δεν ανήκω σ’ αυτούς που δαιμονοποιούν την τεχνολογία. Αντιθέτως θεωρώ ότι αποτελεί ισχυρό εργαλείο στα χέρια των παιδιών μας αρκεί να γίνεται λογική και σε φυσιολογικά όρια αξιοποίησή της). Μετατοπίζω λοιπόν τα «κατηγορώ» από τα παιδιά μας, σ’ εμάς τους μεγάλους που κεφάλι δεν σηκώνουμε από τα κινητά και τους υπολογιστές αρνούμενοι μετά βδελυγμίας να διαβάσουμε όχι μόνο βιβλία μα και εφημερίδα ή περιοδικό!!!
Ερ: Ένα από τα χαρακτηριστικά των βιβλίων σας είναι και η πολύ ποιοτική εικονογράφησή τους. Κατά πόσο θεωρείτε ότι συμβάλλει στην προσέλκυση αναγνωστών;
Απ: Η εικονογράφηση συμβάλλει σημαντικά στην ανάδειξη του λογοτεχνικού κειμένου. Πράγματι είχα τη χαρά να συνεργαστώ με πολύ καλούς εικονογράφους αφήνοντάς τους φυσικά μεγάλα περιθώρια ελεύθερης έκφρασης ως οφείλω. Παρόλα αυτά θεωρώ ότι εν αρχή εστί ο λόγος, κι ότι αντιστρέφοντας το πράγμα μια εξαιρετική εικονογράφηση μπορεί να αναδείξει κι ένα «κακό» ή αν θέλετε «προβληματικό κείμενο». Η εικονογράφηση για μένα πρέπει να υποστηρίζει το κείμενο και να μην επιβάλλει το κείμενο στον νου των μικρών αναγνωστών αλλά να ανοίγει παράθυρα αυτενέργειας, αναδημιουργίας, δημιουργικής έκφρασης των παιδιών.
Ερ: Κλείνοντας πείτε μας αν έχετε κατά νου τα επόμενα σχέδιά σας και ποια είναι αυτά.
Απ: Να συνεχίσω με τον ίδια ζέση τη γραφή και τη συγγραφή, να μπορώ με πολύ διάβασμα από μέρους μου και με προσωπική προσπάθεια να εξελίσσομαι, γιατί η επανάληψη, η μίμηση και το τέλμα δεν αρμόζει όχι σε μένα αλλά σε κανέναν άνθρωπο και δημιουργό.
(Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα “διάλογος” Τρικάλων, 8/11/2021).
