Μια πολύ όμορφη και συγκινητική εκδήλωση για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν αυτή που πραγματοποίησε στην πλατεία της Φαρκαδόνας ο Σύλλογος Γυναικών της περιοχής.
Η Φιλόλογος-Θεατρολόγος κα Αθανασία Τσιοτινού αναφέρθηκε στην αποτύπωση της Εθνεγερσίας στις τέχνες τονίζοντας: «Η Ελλάδα ξεκινώντας από ένα μικρό κρατίδιο που περιλάμβανε στην αρχή μόνο Κυκλάδες, Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο κατάφερε να φτάσει σε αυτό που είναι σήμερα και είμαστε υπερήφανοι για τη χώρα μας. Η Επανάσταση του 1821 έχει αποτυπωθεί πολλές φορές από Έλληνες και ξένους ζωγράφους, γλύπτες, ποιητές και λογοτέχνες ξεκινώντας από τον Σολωμό και τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» και φτάνοντας σε πιο σύγχρονους όπως ο Καλπούζος, ο Κοροβίνης, ο Ακρίβος. Στον κινηματογράφο δεν έχουν γυριστεί τόσες πολλές ταινίες για το 1821 όσο γυρίστηκαν για την Κατοχή και την Αντίσταση ωστόσο γυρίστηκαν αρκετές και η πρώτη ήταν το 1928 και συγκεκριμένα το «Αι τελευταίαι ημέραι του Οδυσσέως Ανδρούτσου» του Δημήτρη Καμινάκη ενώ ακόμη και σήμερα αποτελεί έμπνευση για κάποιους κινηματογραφιστές. Στην μουσική αξίζει να σημειωθεί πως πολλοί καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια της Χούντας χρησιμοποίησαν στίχους που αναφέρονταν στο 1821 για να εκφράσουν την αντίδρασή τους στο δικτατορικό καθεστώς π.χ. το «Να ‘τανε το ‘21» που είναι ξεκάθαρα ένα τραγούδι δυσαρέσκειας απέναντι στη δικτατορία ή το «Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη» του Σαββόπουλου που όταν το έγραψε ήθελε να παραλληλίσει τον Καραϊσκάκη με τον Τσε Γκεβάρα που είχε πεθάνει δυο χρόνια πριν».
Ο Φιλόλογος-Ιστορικός κ. Κωνσταντίνος Μιχαλάκης μίλησε για τις προβολές του 1821 στην Εθνική Αντίσταση του 1941-44 και την περίπτωση του ΕΑΜ σημειώνοντας: «Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξη του ελληνικού αγώνα για την ανεξαρτησία και δικαίως γίνεται μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτόν, τα διδάγματα και την κληρονομιά του. Συμπληρώνονται όμως και 80 χρόνια από την έναρξη της Εθνικής Αντίστασης ενάντια στους κατακτητές το 1941-1944. Την Δευτέρα μάλιστα, 27 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνονται 80 χρόνια από την ίδρυση της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης, του ΕΑΜ.
Η σύνδεση βέβαια του 1821 με το Έπος του 1940 είχε ξεκινήσει αρκετά νωρίς, από την παρουσίαση του τσαρουχιού και της φουστανέλας ως το «μυστικό» όπλο των Ελλήνων, έως το ποίημα του Παλαμά προς τη Νεολαία, το οποίο είναι γνωστό κυρίως για την δεύτερη στροφή του:
«αυτό το λόγο θα σας πω
δεν έχω άλλο κανένα
Μεθύστε με τ’ αθάνατο
κρασί του Εικοσιένα!».
Σχεδόν αμέσως μετά την κατάρρευση του μετώπου άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες αντιστασιακές ομάδες, οι περισσότερες από τις οποίες αντλούσαν τις ονομασίες τους από το 1821, π.χ. «Φιλική Εταιρεία». Το καλοκαίρι του 1941 επίσης, οι πρώτες αντάρτικες ομάδες του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ ονομάστηκαν «Αθανάσιος Διάκος» και «Οδυσσέας Ανδρούτσος» αντίστοιχα.
Επίσης, οι αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ είχαν καπετάνιους, όπως το 1821, ενώ πολλά από τα ψευδώνυμα παρέπεμπαν σε ήρωες της Παλιγγενεσίας (Καραϊσκάκης, Μπότσαρης κτλ). Οι εθνικές επέτειοι χρησιμοποιήθηκαν επίσης ως αφορμή για διαδηλώσεις ενάντια στους κατακτητές. Μια τέτοια περιγράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στην Μεγάλη Έξοδο του Άξιον Εστί.
Η κορυφαία όμως έκφραση της σύνδεσης των δύο περιόδων είναι η σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου της ΠΕΕΑ στο ιστορικό δημοτικό σχολείο των Κορυσχάδων τον Μάιο του 1944. Πριν μπει κανείς στο σχολείο, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο εθνικής αντίστασης, τον «υποδέχονταν» η επιγραφή: ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ 1821-ΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ 1944.
Ήταν μία σαφής αντιστοίχιση της πρώτης Εθνοσυνέλευσης του 1821, η οποία έδωσε την πρώτη υπόσταση του αγωνιζόμενου Ελληνισμού, με το Συμβούλιο που έδινε νομική υπόσταση στον κόσμο της Αντίστασης.
Γίνεται φανερό ότι το ΕΑΜ εμπνεύστηκε από τους αγώνες για Ελευθερία που έδωσαν οι αγωνιστές του 1821, το χρησιμοποίησε ως σημείο αναφοράς και ως κάλεσμα για δράση. Όταν όμως γιγαντώθηκε πολιτικά, στάθηκε δίπλα στην Φιλική Εταιρεία και ανέβασε τους μαχητές του ΕΛΑΣ στο ύψος των κλεφτών του 1821».
Τέλος, ο Πρόεδρος της Ένωσης Καραγκούνηδων Ν. Τρικάλων και Εκπαιδευτικός κ. Αντώνης Παπαμιχαήλ αναφέρθηκε στο ιστορικό και κλέφτικο τραγούδι και στο πασχαλιάτικο σεργιάνι της Φανερωμένης λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το δημοτικό τραγούδι είναι αυτό το οποίο ιδιαίτερα με το κλέφτικο του 18ου αιώνα συνετέλεσε τα μέγιστα στην ανασυγκρότηση και σφυρηλάτηση της εθνικής μας συνείδησης και είναι ευχάριστο το ότι και ο νέος κόσμος δέχεται τα μηνύματά του και υιοθετεί τρόπους ζωής συμπεριλαμβάνοντας το παραδοσιακό μας τραγούδι που μπορεί να αναφέρεται στο 1821, στο Έπος του 1940 αλλά και στους αγώνες που έκαναν οι Καραγκούνηδες του Θεσσαλικού κάμπου για την κοινωνική δικαίωση και την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Το δημοτικό τραγούδι τότε αποτελούσε την εφημερίδα της εποχής και μάλιστα το καραγκούνικο σεργιάνι έπαιξε μεγάλο ρόλο γιατί ήταν μια βαρυσήμαντη εκδήλωση με καθολική συμμετοχή της κάθε κοινότητας και λόγω αυτού είχε την ισχύ να περνάει μηνύματα».
Στην εκδήλωση συμμετείχαν και τα χορευτικά του Πολιτιστικού Συλλόγου «Θεριστάδες», του Πολιτιστικού Συλλόγου Πετρωτού «Ο Άγιος Γεώργιος» και του Συλλόγου Γυναικών Φαρκαδόνας.
ΧΑΡΗΣ ΜΑΝΤΕΛΛΟΣ
