Γράφει ο Ηλίας Σιαφάκας
Αντιμετωπίσθηκε, μεταθανάτια, όπως του προσήκε ο Μίκης Θεοδωράκης. Τριήμερο πένθος από την πολιτεία, αφιερώματα άνευ προηγουμένου από τα μέσα ενημέρωσης.
Κατακλύσθηκε η δημόσια ζωή επί μέρες από τραγούδια, συνεντεύξεις, δηλώσεις του ιδίου αλλά και θεσμικών παραγόντων, συνεργατών του, ομότεχνων…
Στα πολλά που έχουν ειπωθεί και γραφεί, προσθέτω δύο περιστατικά που δεν είναι ευρέως γνωστά. Με πρόθεση το όλον της αλήθειας.
Συνέβησαν στον ίδιο χωροχρόνο, στη Ζάτουνα Αρκαδίας, κατά τη διάρκεια της χούντας. Εκεί ο Μίκης ήταν εξόριστος και τα αφηγήθηκαν κάτοικοι της περιοχής.
Το πρώτο. Η Ζάτουνα επικοινωνούσε με τα διπλανά χωριά και την Τρίπολη με ένα κακοτράχαλο δρόμο. Ο οποίος ήταν επικίνδυνος για τη μεταφορά του πιάνου του διάσημου εξόριστου.
Επιστρατεύτηκαν οι κάτοικοι. Με προσωπική εργασία, με τσαπιά και άλλα συναφή εργαλεία, αναμόρφωσαν το οδικό δίκτυο και έτσι συνέδραμαν ώστε να γραφούν μερικά από τα κορυφαία αριστουργήματα.
Το δεύτερο. Ο Μίκης και η οικογένειά του στη Ζάτουνα, παρέμεναν εκτοπισμένοι επί χρόνια. Σε ένα διώροφο σπίτι στο κέντρο του χωριού, με υπηρεσίες και φύλαξη.
Μάλιστα, υπό το φόβο των παρακρατικών, η άφιξη και παραμονή του μουσικοσυνθέτη συνδυάστηκε με την ίδρυση αστυνομικού τμήματος. Πολυμελούς, καθώς οι ανάγκες προστασίας ήταν αδήριτες και σε διάρκεια εικοσιτετραώρου…
Οι κάτοικοι της Ζάτουνας περιέγραφαν τον Μίκη ως άνθρωπο προσηνή, αλλά και ως υψηλό προσκεκλημένο. Εξαιτίας του οποίου απέκτησαν «καινούργιο δρόμο και αστυνομικές υπηρεσίες».
Υπογραμμίζω τα παραπάνω, αναμφίβολα όχι με διάθεση αποδόμησης του πιο επιδραστικού, τις τελευταίες δεκαετίες Έλληνα. Ο Μίκης υπήρξε τοτέμ, όχι μόνο καλλιτέχνη αλλά και μαχόμενου πολίτη.
Ήθελε να αλλάξει τον κόσμο. Και ας γνώριζε ότι ο «Κεμάλ» του Χατζηδάκι μάλλον είχε δίκιο. Έκανε λάθη, προέβη σε αστοχίες. Πιθανότατα, κυρίως, γιατί δεν του άρεσαν οι απουσίες. Επιδίωκε να είναι πάντα παρών. Με συνέπειες βλαπτικές για τον ίδιο.
Ήταν, η ζωή τον κατέδειξε, ένας δογματικός «αεί αναθεωρών». Αντίφαση εν τοις όροις, που θα λέγανε και οι δομιστές. Αλλά και η εστία της ζωής, όπως τα γεγονότα δείχνουν…
Ο Μίκης ήταν ξεχωριστός, ένας ιδιαίτερος άνθρωπος . Εκτός των άλλων, με επιθυμίες, πάθη, ανάγκες. Με οικογένεια, περιβάλλον από ύλη. Άρα φθαρτός, αναλώσιμος, ρευστός.
Συμπερασματικά, ο άνθρωπος δεν είναι οι επιλογές του. Ούτε όμως μόνο «οι συνθήκες, οι σχέσεις του», όπως υποστήριζε ο Κάρολος. Αλλά και οι αντιφάσεις του, οι μείζονες και οι ελάσσονες, οι θεατές και οι αθέατες, οι εγγενείς και οι επίκτητες…
Υ.Γ. Είχα την τύχη να δω τον Μίκη μουσουργό, δύο φορές. Μία το 2006 στα Τρίκαλα, ήδη καταπονημένο. Και πιο πριν, γύρω στα 1995, στον Ωρωπό, θαλερό, ακατάβλητο…
Ήταν ο ίδιος άνθρωπος.
