Γράφει η Λένα Παπαντώνη
Με τον πολιτικό χρόνο να τρέχει πλέον και επίσημα αντίστροφα προς τις εκλογές της 21ης Μαΐου και το κλίμα να γίνεται ολοένα και πιο πολωμένο-ίσως περισσότερο και από το αναμενόμενο-είναι, μάλλον, λογικό κάποιες άλλες ειδήσεις να περνάνε σχεδόν απαρατήρητες ή έστω στα ψιλά. Μια από αυτές η είδηση που αφορά την ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Future of Life, του οποίου σκοπός είναι η έρευνα για το μέλλον της ανθρωπότητας και κυρίως τους κινδύνους που προκύπτουν για το είδος μας από τέσσερις τομείς: την κλιματική αλλαγή, τα πυρηνικά όπλα, τη βιοτεχνολογία και, φυσικά, την τεχνητή νοημοσύνη.
Την επιστολή υπογράφουν 1000 ερευνητές, επιστήμονες, συγγραφείς από όλον τον κόσμο και μέσω αυτής εκφράζουν την βαθύτατη ανησυχία τους για την, ραγδαία και άνευ ουσιαστικού ελέγχου, ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Μεταξύ άλλων τονίζεται ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των σχετικών εργαστηρίων έχει ξεφύγει τόσο εκτός ελέγχου ώστε ακόμη και οι ίδιοι οι δημιουργοί των ισχυρών ψηφιακών εγκεφάλων αδυνατούν να τους κατανοήσουν, να τους προβλέψουν ή να τους ελέγξουν αξιόπιστα. Η σημαντικότητα αυτής της επιστολής φαίνεται και από το ότι μεταξύ των όσων την υπογράφουν διακρίνονται- εκτός των «προβεβλημένων και άμεσα αναγνωρίσιμων», όπως του Ίλον Μασκ και του, εκ των ιδρυτών της Apple, Γκρεγκ Βόζνιακ -και προσωπικότητες που έχουν συγγράψει ορισμένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα έργα γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη και έχουν ασχοληθεί σε βάθος με τις πιθανές επιπτώσεις της πολύ πριν φτάσουμε στα σημερινά επίπεδα ανησυχίας.
Το μέγεθος δε της ανησυχίας προκύπτει από την έκκληση για άμεση παύση, για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών, των σχετικών προγραμμάτων και, σε περίπτωση μη εθελοντικής θετικής ανταπόκρισης από την πλευρά των εταιρειών, για παρέμβαση των κυβερνήσεων και επιβολή μορατόριουμ. Όπως συνάγεται υπάρχει έντονος φόβος οι μηχανές αρχικά να καταστήσουν εντελώς άχρηστους ολόκληρους επαγγελματικούς κλάδους-με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ανθρώπινη ύπαρξη ,την κοινωνία και τις οικονομίες-και σε δεύτερο χρόνο να αναλάβουν μόνες τους τα ηνία, να χειραγωγήσουν το διαδίκτυο και να καταστήσουν συνολικά ανίκανη την ανθρωπότητα να ελέγξει τη μοίρα της. Σας θυμίζει μήπως σενάριο ταινιών; Να που η ζωή αποδεικνύεται συνεχώς δραματικότερη της φαντασίας. Αρκεί να λάβουμε υπόψιν ότι ο άνθρωπος πέρασε ταχύτατα από μια κατάσταση τεχνολογικής στασιμότητας αιώνων στην βιομηχανική επανάσταση και από εκεί σε σύντομο χρονικό διάστημα επέκτεινε τα όριά του πέραν όσων είχαν φανταστεί οι πρόγονοί μας.
Από το έδαφος στον αέρα και από κει στο διάστημα χρειάστηκαν ελάχιστες δεκαετίες, από τα σπαθιά και τα απλά τουφέκια στα όπλα μαζικής καταστροφής επίσης. Η επιθυμία-ίσως και η ανάγκη που προκύπτει από την φύση του είδους μας- για πρόοδο δημιουργούσε συνεχώς νέα ηθικά διλλήματα τα οποία ουδέποτε απαντιόντουσαν πειστικά και καθησυχαστικά πριν προχωρήσουμε στο επόμενο άλμα. Ελέγξαμε την πυρηνική ενέργεια-τη δύναμη του ήλιου ουσιαστικά-ελέγξαμε τη δημιουργία φτιάχνοντας νέα είδη και κλωνοποιώντας υφιστάμενα, κυριαρχήσαμε σε σχεδόν κάθε μήκος και πλάτος του πλανήτη προκαλώντας αλλαγές που καθιστούν το μέλλον μας, την ίδια μας την ύπαρξη αβέβαιη και τώρα κινδυνεύουμε να υποκατασταθούμε και να αφανιστούμε από την ίδια την τεχνολογική μας εκτόξευση.
Οι μηχανές τεχνητής νοημοσύνης ήδη κατάφεραν να γράφουν οι ίδιες τους κώδικες λειτουργίας τους και ήδη σκέφτονται αρκετά «ανθρώπινα» . Γνωρίζοντας τον άνθρωπο και την ιστορία μας αυτό μόνο φόβο μπορεί να γεννά. Αν παρ όλα αυτά τα παραπάνω φαντάζουν υπερβολικά ας σκεφτούμε το απλούστερο των παραδειγμάτων. Ο 21ος αιώνας χωρίζεται ήδη σε δύο εποχές. Την προ και την μετά του 2004, δηλαδή την προ και την μετά των ΜΚΔ. Αναλογιζόμενοι ότι αυτά έχουν οδηγήσει σε εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις από τις αρχικές προθέσεις, έχουν φέρει στην επιφάνεια κάθε βαθιά κρυμμένο ναρκισσιστικό, εγωπαθές και αυτοαναφορικό απωθημένο και έχουν υποβιβάσει τους κοινωνικούς δεσμούς σε επίπεδο οθονών- ακόμη και τις στιγμές που η πραγματική ζωή εξελίσσεται δίπλα μας-μάλλον πρέπει να ευχηθούμε οι επιστήμονες να εισακουστούν μήπως και προλάβουμε να σώσουμε οτιδήποτε και αν σώζεται.
