Από τον Μάκη Εξαρχόπουλο, δημοσιογράφο – ερευνητή
Θυμάμαι, ήταν το 1992 όταν ανταμώσαμε με τον Γιάννη Βόγλη, έναν σημαντικό ηθοποιό και εξαιρετικό άνθρωπο, στα γραφεία τότε του ΟΜΕΠΟ (Όμιλος Ενίσχυσης Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων) στην Αθήνα. Ήταν ο δεύτερος χρόνος από την δεκαετή ενασχόλησή μου με τη λίμνη Κάρλα στην ανατολική Θεσσαλία (1990-2000).
Και ήθελα πολύ να μάθω από τον Γιάννη, πότε και πού γυρίστηκε η περίφημη ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη “Το χώμα βάφτηκε κόκκινο”, που τον καθιέρωσε ως σπουδαίο ηθοποιό, στην οποία πρωταγωνιστούσε μαζί με τον Νίκο Κούρκουλο και τον Μάνο Κατράκη, γιατί το βαλτώδες πεδινό τοπίο της ταινίας, φαινόταν ότι παρέπεμπε στην Κάρλα.
Πρόθυμα ο Γιάννης μου απάντησε πως η ταινία γυρίστηκε το 1965, όταν η Κάρλα δεν υπήρχε πλέον, και γυρίστηκε στη δυτική Θεσσαλία, στην περιοχή των Τρικάλων.
Αλλάξαμε τηλέφωνα και διατηρήσαμε έκτοτε κάποια επαφή. Θυμάμαι, ακόμη, μια άλλη συνάντησή μας, τον Οκτώβριο του 2011, στη Δράμα αυτή τη φορά, όπου βρεθήκαμε με τον φίλο σκηνοθέτη Σταύρο Παρχαρίδη, για να παρακολουθήσουμε το φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους.
Ο Γιάννης Βόγλης ήταν εκεί, ως τιμώμενο πρόσωπο, αν θυμάμαι καλά, για να παραβρεθεί στις προβολές του φεστιβάλ, ήταν έκπληξη και για τους δυο μας η συνάντηση εκείνη.
Αγκαλιαστήκαμε με ειλικρινή χαρά και κουβεντιάσαμε αρκετά για το τι κάναμε την περίοδο εκείνη. Ο Γιάννης εκτιμούσε πολύ τον δεκαετή αγώνα μου, κατά το παρελθόν, για τη λίμνη Κάρλα, η οποία τότε είχε πάρει πλέον τον δρόμο της επανασύστασης. Και ήθελε να μάθει πολλά για την Κάρλα και τον παράξενο τρόπο ζωής των ψαράδων της, που ζούσαν ψαρεύοντας για εννέα μήνες τον χρόνο σε έναν λιμναίο οικισμό με στρογγυλές καλαμένιες καλύβες, πάνω στο νερό της λίμνης, μέχρι το 1962 που την αποξήραναν.
Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2013, βρέθηκα στα Τρίκαλα και με τον Δημήτρη Κρούπη, εκδότη, δημιουργήσαμε το “ΤΑ¬ΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ”, που γρήγορα εξελίχθηκε σε μια πολυεπίπεδη προσπάθεια, για την προβολή και ανάπτυξη των τουριστικών δυνατοτήτων της Θεσσαλίας.
Πρότεινα τότε στον Δημήτρη, στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, να προσκαλέσουμε τον Γιάννη Βόγλη και να επισκεφθούμε μαζί τα σημεία γύρω από τα Τρίκαλα, όπου γυρίστηκε η ταινία “Το χώμα βάφτηκε κόκκινο”, ανακαλώντας μνήμες από τα γυρίσματα της ταινίας.
Ο Δημήτρης συμφώνησε με ενθουσιασμό κι έτσι τηλεφώνησα στον Βόγλη.
Θυμάμαι με πόση χαρά ανταποκρίθηκε αμέσως στο κάλεσμά μας. Ορίσαμε την ημέρα και ο Γιάννης έφθασε με το αυτοκίνητό του από την Αθήνα, στις 7 Ιουλίου.
Ταυτόχρονα έφθασε από την Θεσσαλονίκη και ο Σταύρος Παρχαρίδης, ο οποίος θα σκηνοθετούσε τις επισκέψεις μας στους χώρους των γυρισμάτων της ταινίας, με οπερατέρ τον Νίκο Κεϊβάνη, σκοπεύοντας να ετοιμαστεί ένα επεισόδιο για το «ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ», που ξεκινούσε τότε την πορεία του ως τηλεοπτική εκπομπή στο κανάλι TV10.
Παράλληλα θέλαμε να διοργανώσουμε μία εκδήλωση αφιερωμένη στον Γιάννη Βόγλη, όπου θα γινόταν προβολή των πλάνων από τις επισκέψεις αυτές, κάτι όμως που τελικά δεν έγινε.
Φιλοξενηθήκαμε για πέντε μέρες στα Τρίκαλα, στο ξενοδοχείο «ΔΙΒΑΝΗ» του Βαγγέλη Παπαδημητρίου, που κι αυτός δεν είναι πια ανάμεσά μας.
Στο ίδιο ξενοδοχείο έμεναν τότε, το 1965, οι περισσότεροι ηθοποιοί της ταινίας “Το χώμα βάφτηκε κόκκινο”, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, που κράτησαν από τον Μάιο μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1965.
Με τον Γιάννη Βόγλη επισκεφθήκαμε την Πατουλιά, με το περίφημο κονάκι, τα Μετέωρα και το εξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, στον βράχο “Πέτρα” στη Σαρακίνα, όπου γυρίστηκαν οι περισσότερες σκηνές της ταινίας.
Ζήσαμε όλοι συγκινητικές στιγμές αναμνήσεων από τα γυρίσματα του 1965. Θυμάμαι την χαρά και την συγκίνηση του Γιάννη, όταν οι κάτοικοι της Πατουλιάς μαζεύτηκαν για να τον υποδεχθούν με αγκαλιές, λουλούδια και χειροκροτήματα.
Κι έπειτα επισκεφθήκαμε το παλιό, γνωστό στους Τρικαλινούς, εξοχικό κέντρο “Η Αλεπού”, ερειπωμένο σήμερα, όπου τότε σύχναζαν σχεδόν κάθε βράδυ ο Γιάννης Βόγλης με τον σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη.
Το κέντρο ονομάστηκε έτσι από μια ζωντανή αλεπού, που ήταν δεμένη έξω από αυτό, η οποία μάλιστα εμφανίζεται στην ταινία, όπως και όλο το προσωπικό του κέντρου, στην σκηνή του θεσσαλικού παζαριού.
Η ταινία προβλήθηκε στους κινηματογράφους, στην αρχή της σεζόν του 1966 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία.
Ο Γιάννης Βόγλης γράφει για την προβολή της ταινίας σε ένα αυτοβιογραφικό κείμενό του:
«Τη Δευτέρα άρχισαν να καταφθάνουν τα σπουδαία νέα. Οι αίθουσες από το απόγευμά ήταν κατάμεστες κόσμο, και στις δύο βραδινές προβολές υπήρχαν ατέλειωτες ουρές στους κινηματογράφους ανά την Ελλάδα. Η επιτυχία της ταινίας τότε κρινόταν από τον αριθμό των εισιτηρίων που έκανε την πρώτη εβδομάδα. Και το «Χώμα βάφτηκε κόκκινο» ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο εισιτήρια την πρώτη εβδομάδα, σπάζοντας όλα τα υπάρχοντα ρεκόρ. Τελικά, αυτή η ταινία ήταν σταθμός στην καριέρα μου».
Κι όταν ο Γιάννης αναχώρησε για την Αθήνα, μετά την πενθήμερη φιλοξενία του στα Τρίκαλα, ο απόηχος της επίσκεψής του ήταν μεγάλος σε όλα τα τοπικά ΜΜΕ. Αλλά και πολλές θεσσαλικές εφημερίδες, καθώς και τα ηλεκτρονικά μέσα της περιοχής αναφέρθηκαν στην επίσκεψη αυτή, που υπήρξε ένα μοναδικό, ξεχωριστό γεγονός για τον τόπο.
Θυμάμαι την τελευταία φορά που μίλησα με τον Γιάννη, το περασμένο Πάσχα, όταν βρισκόμουν στην Αθήνα και με χαρά με κάλεσε στο θέατρο όπου έπαιζε. Κι έχω ακόμα στο κινητό μου το μήνυμα που μου έστειλε, πριν λίγους μήνες, όταν ανταλλάξαμε ευχές την Πρωτοχρονιά: “Φρούδες ελπίδες μη καταδεχτείς… λέει ο ποιητής. Εμείς όμως πάντα ελπίζουμε… Καλή χρονιά”.
Αντίο Γιάννη στο μεγάλο ταξίδι της αιωνιότητας.
Θα σε θυμόμαστε για πάντα.
Αναδημοσίευση από τον “διάλογο” της 9/5/2016
