Γράφει η Λένα Παπαντώνη
Πάμε λοιπόν να δούμε την κατάσταση. Έχουμε μια σειρά καταστροφών που, όπως μας λένε, οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Για την οποία ακούμε εδώ και κάποια χρόνια και την οποία κάποιοι έχουν αναγάγει στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ που ξεπλένει αμαρτίες και παραλείψεις δεκαετιών. Ο κοινός νους όμως αναρωτιέται. Αφού την γνωρίζετε, αφού την αποδέχεστε, αφού μας καλείτε συνεχώς να μάθουμε να ζούμε με την νέα πραγματικότητα, δεν θα έπρεπε να έχετε ήδη προσαρμόσει τα επιχειρησιακά σχέδιά σας σ αυτήν;
Δεν μιλάμε για μια συζήτηση χθεσινή αλλά για μια συζήτηση που κρατά τουλάχιστον 15 χρόνια. Χρόνο δηλαδή ικανό να έχουν μελετηθεί δεδομένα από ειδικούς, να έχουν εκπονηθεί μελέτες και να έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και έγκαιρης και αποτελεσματικής επέμβασης. (Φυσικά δεν αποδεχόμαστε ως σοβαρά μέτρα αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής τις ανακυκλώσιμες σακούλες και τα χάρτινα καλαμάκια-που ειρήσθω εν παρόδω αποδεικνύονται και υγειονομική βόμβα).
Σ’ αυτή τη γενική συζήτηση λοιπόν γεννάται αίφνης και εξειδίκευση. Από την κλιματική αλλαγή, μαθαίνουμε, προκύπτουν «ακραία φαινόμενα» τα οποία συμβαίνουν «μια φορά στα χίλια χρόνια» -τα οποία με έναν μαγικό τρόπο συμπτύχθηκαν εσχάτως στην τριετία και βλέπουμε-και τα οποία είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν. Εγκαταλειμμένοι στην τύχη μας σαν να λέμε ή «πάμε και όπου βγει» για πολλοστή φορά. Ο Δανιήλ π.χ., που έπνιξε κυριολεκτικά σχεδόν ολόκληρο τον Θεσσαλικό κάμπο μαθαίνουμε ότι ήταν 3 φορές ισχυρότερος από τον Ιανό που κατέστρεψε ένα μέρος αυτού προ τριετίας.
Με απλοϊκά-και αν θέλετε λαϊκίστικα- μαθηματικά υπολογίζουμε πως αν το πάθημα του Ιανού είχε γίνει μάθημα, αν τα χρήματα που –διατείνονται πως-διατέθηκαν για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων και την προστασία των ανθρώπων, του τόπου, των περιουσιών είχαν χρησιμοποιηθεί ορθά και εκεί που έπρεπε η καταστροφή θα έπρεπε να είναι στη χειρότερη περίπτωση ανάλογη ή λίγο μεγαλύτερη από την προηγούμενη και όχι υπερπολλαπλάσια.
Για ακόμη μια φορά, στην επαύριο μιας καταστροφής, βλέπουμε, ακούμε και διαβάζουμε ειδικούς να ισχυρίζονται πως πολλά θα μπορούσαν να έχουν γίνει, για πολλά έχουν προειδοποιήσει και καταθέσει προτάσεις αλλά ουδέποτε ελήφθη σοβαρά υπ όψιν η γνώμη τους. Γιατί; Τι έγινε λοιπόν; Μέσα στο απόλυτο χάος που βιώνει η περιοχή μας το μόνο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετικό είναι ότι ανοίγουν στόματα και «κελαηδάνε». Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το «τραγούδι» τους λέει αλήθειες, μισές ή ολόκληρες, αν λέει ψέματα ή αν κινείται κάπου εκεί ανάμεσα στις δυσδιάκριτες, και συχνά βολικές, παρυφές και των δύο. Αυτό που εξελίσσεται πάντως δεν είναι ένα απλό μπαλάκι ευθυνών που πετιέται δεξιά, αριστερά ή στην κερκίδα-καθώς, προφανώς, έχει γίνει αντιληπτό ότι το φασκελοκουκούλωμα δεν θα αποδώσει ως τακτική αυτοπροστασίας-αλλά μια πολύπλευρη διελκυστίνδα όπου η κάθε πλευρά προσπαθεί μάταια να αφήσει το σχοινί σε χέρια άλλου. Ο τραγέλαφος θυμίζει εν πολλοίς Βάρναλη καθώς η γενική διάθεση είναι κάπως «Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! Φταίει ο Θεός που μας μισεί! Φταίει το κεφάλι το κακό μας! Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί! Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα δεν το ‘βρε και δεν το ‘πε ακόμα.» Με την υποσημείωση ότι κάθε στόμα δηλώνει απερίφραστα την αθωότητά του αλλά δεν παίρνει και όρκο για τα υπόλοιπα.
Βέβαια αυτό είναι το Ελληνικό κράτος, αυτή είναι η δομή του, σ ‘αυτό μάθαμε να ζούμε αδιαμαρτύρητα και να το επιβραβεύουμε όχι με τη σιωπηρή αποδοχή μας αλλά πανηγυρικά και ανά τακτά διαστήματα με την ψήφο μας. Διότι εν πολλοίς αυτό μας βόλευε όλους κάποια στιγμή στην πραγμάτωση των μικροσυμφερόντων μας. Ένας δαιδαλώδης μηχανισμός διάχυσης ευθυνών και αρμοδιοτήτων που καθιστά κάθε εμπλεκόμενο δυνητικά ένοχο και αθώο ταυτόχρονα.
Και τώρα τι λοιπόν; Τώρα μάλλον είναι ώρα να βγούμε από τη ραστώνη μας, να ωριμάσουμε ως λαός και να εγκαταλείψουμε την κακομαθημένη εφηβεία μας που αντιλαμβάνεται τον μικρόκοσμό της ως τον ήλιο γύρω από τον οποίο περιστρέφεται το σύμπαν. Το ποιος πραγματικά ευθύνεται μπορούν και επιβάλλεται να το βρουν οι έχοντες τον ανάλογο ρόλο. Δεν θα γίνουμε δικαστές, ούτε θα γιγαντώσουμε περαιτέρω το χάος με εν θερμώ αντιδράσεις και αυτοδικίες. Έχουμε όμως δικαίωμα και καθήκον να απαιτήσουμε την μέχρι τέλους διερεύνηση, την πραγματική απόδοση ευθυνών και την τιμωρία κάθε εμπλεκόμενου. Όπως έχουμε καθήκον αλλά και δυνατότητα αφού διαγνώσουμε ότι και ο γιαλός είναι στραβός και στραβά αρμενίζουμε να προχωρήσουμε στις αναγκαίες ευθυγραμμίσεις.